Günlük hayatımızda karşılaştığımız birçok durumun aslında orantısal olarak gerçekleştiğinin farkındayız ya da değilizdir. Orantısal akıl yürütme aslında yaşamla iç içe bir kavram olarak karşımıza çıkar çoğu zaman ve problemlerimize çözüm olur. Bir problem durumu ile karşılaştığımızda ne yaparız? Önce düşünür, eldeki verileri gözden geçirir, belki sınıflandırma yapar, pratik ve yaratıcı bir teknikle çözüm üreterek sonuca ulaşmaya çalışırız. Bilgiyi sözel, sayısal, teknik vb. gruplandırmaların ötesinde artık algoritmalar ve kodlamalarla daha kalıcı bir şekilde belleklerimize yerleştirebiliyoruz. Aslında tüm bunların matematiksel bir akıl yürütme ile gerçekleştiğini söyleyebiliriz. İşte matematiksel akıl yürütmenin bir türü olan orantısal akıl yürütme de , üst düzey matematiksel düşünme ve matematiksel akıl yürütme becerilerinin geliştirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Çalışmamız zihinsel alanda özel yetenekli tanısı almış matematik alanındaki üstün yetenekli ve Bilim Sanat Merkezlerinde de öğrenimi devam eden ortaokul düzeyi 7. sınıf öğrencileri ile tanı almamış ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin orantısal akıl yürütme becerilerinin bilişsel tanı modelleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesini amaçlamaktadır. Bilişsel tanı modelleri ile öğrencilerin orantısal akıl yürütme becerilerine hangi olasılık ve düzeyde sahip oldukları kategorik olarak incelenmektedir. Böylelikle katılımcıların orantısal akıl yürütme becerileri ile ilgili güçlü ve zayıf yönleri ile bunlar arasındaki farklar detaylı olarak ortaya konabilmektedir. Ayrıca bilişsel tanı modelleri öğrencinin orantısal akıl yürütme becerilerine ne derece sahip olduğu ve bunları kullanma aşamaları, bu becerilerini kategorize edebilme düzeyini yani bilgiyi sentezleme gibi üst bilişsel becerileri hakkında da bilgi vermektedir. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0000-0002-7656-3534)
Anahtar Kelimeler: Orantısal Akıl Yürütme, Üstün Yetenek, Bilişsel Tanı
|
