Günlük hayatýmýzda karþýlaþtýðýmýz birçok durumun aslýnda orantýsal olarak gerçekleþtiðinin farkýndayýz ya da deðilizdir. Orantýsal akýl yürütme aslýnda yaþamla iç içe bir kavram olarak karþýmýza çýkar çoðu zaman ve problemlerimize çözüm olur. Bir problem durumu ile karþýlaþtýðýmýzda ne yaparýz? Önce düþünür, eldeki verileri gözden geçirir, belki sýnýflandýrma yapar, pratik ve yaratýcý bir teknikle çözüm üreterek sonuca ulaþmaya çalýþýrýz. Bilgiyi sözel, sayýsal, teknik vb. gruplandýrmalarýn ötesinde artýk algoritmalar ve kodlamalarla daha kalýcý bir þekilde belleklerimize yerleþtirebiliyoruz. Aslýnda tüm bunlarýn matematiksel bir akýl yürütme ile gerçekleþtiðini söyleyebiliriz. Ýþte matematiksel akýl yürütmenin bir türü olan orantýsal akýl yürütme de , üst düzey matematiksel düþünme ve matematiksel akýl yürütme becerilerinin geliþtirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Çalýþmamýz zihinsel alanda özel yetenekli tanýsý almýþ matematik alanýndaki üstün yetenekli ve Bilim Sanat Merkezlerinde de öðrenimi devam eden ortaokul düzeyi 7. sýnýf öðrencileri ile taný almamýþ ortaokul 7. sýnýf öðrencilerinin orantýsal akýl yürütme becerilerinin biliþsel taný modelleri ile karþýlaþtýrmalý olarak incelenmesini amaçlamaktadýr. Biliþsel taný modelleri ile öðrencilerin orantýsal akýl yürütme becerilerine hangi olasýlýk ve düzeyde sahip olduklarý kategorik olarak incelenmektedir. Böylelikle katýlýmcýlarýn orantýsal akýl yürütme becerileri ile ilgili güçlü ve zayýf yönleri ile bunlar arasýndaki farklar detaylý olarak ortaya konabilmektedir. Ayrýca biliþsel taný modelleri öðrencinin orantýsal akýl yürütme becerilerine ne derece sahip olduðu ve bunlarý kullanma aþamalarý, bu becerilerini kategorize edebilme düzeyini yani bilgiyi sentezleme gibi üst biliþsel becerileri hakkýnda da bilgi vermektedir. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn yüksek lisans tezinden üretilmiþtir. ORCID NO: 0000-0002-7656-3534)
Anahtar Kelimeler: Orantýsal Akýl Yürütme, Üstün Yetenek, Biliþsel Taný
|
