Pedagojik alan bilgisinin bileşenlerinden biri olan fen öğretimi oryantasyonları, ‘belli bir sınıf seviyesindeki fen öğretimine ilişkin hedefler konusundaki bilgi ve inançlar’ ve ‘fen öğretimine ilişkin genel düşünce şekilleri’ şeklinde tanımlanmaktadır. Öğretmenlerin sınıftaki öğretimlerini şekillendiren oryantasyonlar eğitim reformlarının etkileri hakkında görüş sağlayacağından, bu çalışmada öğretmen adaylarının öğretim oryantasyonları okul deneyimi dersi kapsamında incelenmiştir. Teorik bilgilerin sınıf ortamlarında uygulanmasına fırsat veren derslerden biri olan okul deneyimi dersinde deneyimli öğretmenlerin derslerini gözlemleme imkânı bulan öğretmen adayları, öğretim yöntemleri, sınıf yönetimi gibi konularda deneyim kazanmaktadırlar. Bir uygulama öğretim elemanı rehberliğindeki 8 fen bilimleri öğretmen adayının katılımcı olduğu bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan çoklu özel durum çalışması kullanılmıştır. Mülakatlar, günlükler ve ders planları aracılığıyla toplanan veriler tümdengelim yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular, öğretmen adaylarının öğrenci merkezli rehberlikle sorgulama, etkinliğe dayalı öğretim, proje temelli öğretim, kavramsal değişim ve öğretmen merkezli akademik hassasiyet gibi farklı oryantasyonları olduğunu göstermiştir. Tüm adayların rehberlikle sorgulama ağırlıklı olmak üzere akademik hassasiyet ve rehberlikle sorgulama oryantasyonlarına sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışma adayların alan bilgisinin öğrenilmesini, öğrenme sürecinde öğrencilerin keşfetmelerini, sorgulamalarını ve aktif katılımını, bunun yanı sıra öğrenme ve öğretme sürecini eğlenceli yapacak etkinlikler içermesini amaçladıklarını göstermiştir. Adayların öğretmen yetiştirme programında öğrenci merkezli oryantasyonlar geliştirdikleri ancak öğretmen merkezli oryantasyonları da tamamen terk etmedikleri sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fen, öğretim oryantasyonu, öğretmen adayı, okul deneyimi
|
