Yazılımlar belli işlevleri yerine getirmek için kullanılmakta ve kullanıcının iş yükünü büyük ölçüde azaltmaktadır. Birçok amaca uygun yazılımların varlığı mevcut olup bilimsel araştırma süreçlerine yönelik yazılımlar da araştırmacılar için bu alanda büyük önem kazanmıştır. Araştırmada eğitim ile ilgili alanlarda öğrenimine devam eden lisansüstü öğrencilerinin bilimsel çalışmalarında yazılım kullanıp kullanmadıklarını, kullananların hangi yazılımları kullandıklarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda demografik bilgileri ve yazılım kullanımına ilişkin kategorileri içeren bir anket formu hazırlanarak “Google Formlar” aracılığı ile örneklemi oluşturan öğrencilerden veriler toplanmıştır. Veri toplama formunda bilimsel araştırmanın her bir aşamasına ilişkin alternatif yazılım isimleri, ilgili konuda yazılım kullanıp kullanılmadığı, ilgili konuda yazılımların varlığı hakkında öğrencinin bilgi sahibi olup olmadığı ve varsa kullanılan diğer yazılım isim(ler)ini içeren seçenekler bulunmaktadır. Betimsel tarama modelindeki araştırmada veriler anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans ve yüzde değerlerine yer verilmiştir. Elde edilen bulgulardan yazılımları kullananlar arasında, kütüphane kaynaklarına erişimde çoğunlukla Proxy, alanyazın taramasında çoğunlukla Endnote, bibliyometrik analiz amaçlı yazılımlardan çoğunlukla VosViewer, nitel verilerin analizinde çoğunlukla NVivo, çevrimiçi anket oluşturmak için çoğunlukla Google Forms, kaynakça yönetimi amaçlı çoğunlukla Mendeley, benzerlik oranı tespitinde çoğunlukla Turnitin, verileri görselleştirmede çoğunlukla Excel, işbirlikli çalışmaları yürütürken çoğunlukla Google Drive kullanıldığı anlaşılmıştır. Bununla birlikte yazılımları kullananlar dışında kütüphane kaynaklarına erişim, benzerlik oranı tespiti konularında yazılım kullanmayanların sayısının fazla olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca alanyazın taramasında, bibliyometrik analiz amaçlı, nitel verileri analizinde, kaynakça yönetiminde yazılım kullanmayanların ve bu konulardaki yazılımlar hakkında bilgi sahibi olmayanların sayısının oldukça fazla olduğu anlaşılmıştır. Bilimsel araştırmayı yürütme konusunda belli düzeyde beceriye sahip olması beklenen lisansüstü öğrencilerinin bu süreçte işlerini büyük ölçüde kolaylaştıracak olan yazılımları yeteri düzeyde kullanma yetkinliğine sahip olmadıkları anlaşılmıştır. Bu yetkinliğe sahip olmaları için öğrencilerin eğitim almaları yararlı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Yazılım, Lisansüstü eğitim, Bilimsel araştırma
|
