Yazýlýmlar belli iþlevleri yerine getirmek için kullanýlmakta ve kullanýcýnýn iþ yükünü büyük ölçüde azaltmaktadýr. Birçok amaca uygun yazýlýmlarýn varlýðý mevcut olup bilimsel araþtýrma süreçlerine yönelik yazýlýmlar da araþtýrmacýlar için bu alanda büyük önem kazanmýþtýr. Araþtýrmada eðitim ile ilgili alanlarda öðrenimine devam eden lisansüstü öðrencilerinin bilimsel çalýþmalarýnda yazýlým kullanýp kullanmadýklarýný, kullananlarýn hangi yazýlýmlarý kullandýklarýný belirlemek amaçlanmýþtýr. Bu doðrultuda demografik bilgileri ve yazýlým kullanýmýna iliþkin kategorileri içeren bir anket formu hazýrlanarak “Google Formlar” aracýlýðý ile örneklemi oluþturan öðrencilerden veriler toplanmýþtýr. Veri toplama formunda bilimsel araþtýrmanýn her bir aþamasýna iliþkin alternatif yazýlým isimleri, ilgili konuda yazýlým kullanýp kullanýlmadýðý, ilgili konuda yazýlýmlarýn varlýðý hakkýnda öðrencinin bilgi sahibi olup olmadýðý ve varsa kullanýlan diðer yazýlým isim(ler)ini içeren seçenekler bulunmaktadýr. Betimsel tarama modelindeki araþtýrmada veriler anket formu aracýlýðý ile toplanmýþtýr. Verilerin analizinde frekans ve yüzde deðerlerine yer verilmiþtir. Elde edilen bulgulardan yazýlýmlarý kullananlar arasýnda, kütüphane kaynaklarýna eriþimde çoðunlukla Proxy, alanyazýn taramasýnda çoðunlukla Endnote, bibliyometrik analiz amaçlý yazýlýmlardan çoðunlukla VosViewer, nitel verilerin analizinde çoðunlukla NVivo, çevrimiçi anket oluþturmak için çoðunlukla Google Forms, kaynakça yönetimi amaçlý çoðunlukla Mendeley, benzerlik oraný tespitinde çoðunlukla Turnitin, verileri görselleþtirmede çoðunlukla Excel, iþbirlikli çalýþmalarý yürütürken çoðunlukla Google Drive kullanýldýðý anlaþýlmýþtýr. Bununla birlikte yazýlýmlarý kullananlar dýþýnda kütüphane kaynaklarýna eriþim, benzerlik oraný tespiti konularýnda yazýlým kullanmayanlarýn sayýsýnýn fazla olduðu anlaþýlmýþtýr. Ayrýca alanyazýn taramasýnda, bibliyometrik analiz amaçlý, nitel verileri analizinde, kaynakça yönetiminde yazýlým kullanmayanlarýn ve bu konulardaki yazýlýmlar hakkýnda bilgi sahibi olmayanlarýn sayýsýnýn oldukça fazla olduðu anlaþýlmýþtýr. Bilimsel araþtýrmayý yürütme konusunda belli düzeyde beceriye sahip olmasý beklenen lisansüstü öðrencilerinin bu süreçte iþlerini büyük ölçüde kolaylaþtýracak olan yazýlýmlarý yeteri düzeyde kullanma yetkinliðine sahip olmadýklarý anlaþýlmýþtýr. Bu yetkinliðe sahip olmalarý için öðrencilerin eðitim almalarý yararlý olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Yazýlým, Lisansüstü eðitim, Bilimsel araþtýrma
|