Stratejik pazarlama teorisyenleri kaynak temelli görüşün dinamik pazar ortamlarındaki çevresel koşulları ve değişim hızını açıklayamadığını ileri sürerek, pazardaki rekabet avantajının kaynağı olarak dinamik yetenekler teorisinin temel alınmasını yaygın bir şekilde kabul etmişlerdir. Dinamik yetenekler teorisi kaynakları firmaya özgü maddi (örn. demirbaş ve ekipmanlar) ve maddi olmayan (örn. bilgi ve itibar) varlıklar olarak, yetenekleri ise firmanın yeni kaynaklar edindiği ve mevcut kaynakları pazara sunulan gerçek bir değere dönüştürdükleri süreçler olarak tanımlamaktadır. Dinamik yetenekler görüşü ile ilgili son yıllarda bahsedilen en önemli konulardan biri bu yeteneklerin gelişiminde örgütsel unsurların rolünün belirlenmesidir. Çünkü firmalar mevcut ve potansiyel pazarları hakkında birey, takım ve örgüt düzeyinde öğrenme gerçekleştirdiği ve bu faaliyetleri destekleyici bir örgüt kültürü geliştirdiği ölçüde ancak kaynaklarını ve yeteneklerini nasıl ve ne zaman yeniden düzenleyeceği ya da güncelleştireceğini belirleyebilmektedir. Aksi durumlarda, pazarların dinamik doğası yüzünden, değişen pazar taleplerini karşılamada başarısız olan kaynak ve yetenekler firmalarda ölüm katılığına (rigor mortis) yol açacaktır. Rigor mortis durumu çevresel değişime adaptasyonu engelleyecek ve hatta pazardan silinmeye yol açacak düşük seviyeli pazar performansına neden olacaktır. Bu doğrultuda çalışmada yüksek firma performansı elde etmede gerekli bir unsur olarak firmanın dinamik yetenekleri ele alınmakta ve söz konusu örgütsel strateji, örgütsel yönetim ve Ar-Ge yenilik yeteneklerinin geliştirilmesinde örgüt kültürü ve entelektüel sermayenin etkisinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. 207 firmadan toplanan veriler ile AMOS programı kullanılarak yapılan analiz sonucunda 1) örgütsel kültür unsurlarının entelektüel sermaye değişkenleri üzerinde pozitif etkisi, 2) entelektüel sermayenin dinamik yetenekler geliştirilmesinde pozitif etkisi ve 3) dinamik yeteneklerin firma performansı üzerinde pozitif etkisi bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Firma Performansı, Örgüt Kültürü, Dinamik Yetenekler, Entelektüel Sermaye
|
