Tamamlanma bakımından bir eksiklik içeren teşebbüs, bu duruma paralel olarak tamamlanmamış bir suç olarak nitelendirilmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca suça teşebbüs, bir suçun icrasına elverişli hareketlerle başladıktan sonra, failin elinde olmayan nedenlerle suç tipinde öngörülen neticenin gerçekleştirilememesi olarak ifade edilmektedir. Teşebbüsün olumsuz bir şekli olarak karşımıza çıkan ve çalışmamızın konusunu oluşturan elverişsiz teşebbüs kurumu ise, bir ceza kanunu hükmünü ihlale yönelmiş olmasına rağmen, hareketin ihlal edilmek istenen suçla ortaya çıkacak zarar veya tehlikeyi meydana getirmeye elverişli olmaması veya söz konusu hareketin konusunun bulunmaması nedeniyle neticeye ulaşma konusunda başarısızlıkla sonuçlanan bir eylem olarak tanımlanabilir. Suçun gerçekleştirilme anında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurlardan kaynaklanan bir elverişsizlik nedeniyle ortaya çıkan elverişsiz teşebbüs durumlarının tipik örnekleri olarak, ölü bir kişiyi öldürme ve gebe olmayan bir kadına karşı çocuk düşürtmeye yönelik fiillerde bulunulması gösterilmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun teşebbüs konusunda kabul etmiş olduğu objektif yaklaşımın bir sonucu olarak elverişsiz teşebbüs teşkil eden durumlar, kanunumuz uyarınca cezalandırılabilirlik arz etmemektedir. Netice ağırlıklı bir yaklaşımı benimseyen kanunumuz, bir neticenin söz konusu olmadığı elverişsiz teşebbüs durumlarını böylelikle cezalandırılabilirlik alanının dışında bırakmış olmaktadır. Karşılaştırmalı hukuka bakıldığında, konuya ilişkin olarak sübjektif ağırlıklı bir yaklaşımın izlendiği ülkelerde (Almanya ve İsviçre örneklerinde olduğu gibi) elverişsiz teşebbüsün de cezalandırıldığını görmekteyiz. Bu çerçevede çalışmamızda elverişsiz teşebbüs kavramı ve görünüm şekilleri ele alınacak ve konunun ağırlıklı noktasını oluşturan cezalandırılabilirlik sorununa değinilecektir. Söz konusu değerlendirmeler yapılırken, Türk Ceza Kanunu’na kaynaklık teşkil eden Almanya ve İtalyan Ceza Kanunları’nın konuya bakış açısı da ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Suça Teşebbüs, Elverişsiz Teşebbüs, Cezalandırılabilirlik Sorunu
|
