Tamamlanma bakýmýndan bir eksiklik içeren teþebbüs, bu duruma paralel olarak tamamlanmamýþ bir suç olarak nitelendirilmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesi uyarýnca suça teþebbüs, bir suçun icrasýna elveriþli hareketlerle baþladýktan sonra, failin elinde olmayan nedenlerle suç tipinde öngörülen neticenin gerçekleþtirilememesi olarak ifade edilmektedir. Teþebbüsün olumsuz bir þekli olarak karþýmýza çýkan ve çalýþmamýzýn konusunu oluþturan elveriþsiz teþebbüs kurumu ise, bir ceza kanunu hükmünü ihlale yönelmiþ olmasýna raðmen, hareketin ihlal edilmek istenen suçla ortaya çýkacak zarar veya tehlikeyi meydana getirmeye elveriþli olmamasý veya söz konusu hareketin konusunun bulunmamasý nedeniyle neticeye ulaþma konusunda baþarýsýzlýkla sonuçlanan bir eylem olarak tanýmlanabilir. Suçun gerçekleþtirilme anýnda suçun kanuni tanýmýndaki maddi unsurlardan kaynaklanan bir elveriþsizlik nedeniyle ortaya çýkan elveriþsiz teþebbüs durumlarýnýn tipik örnekleri olarak, ölü bir kiþiyi öldürme ve gebe olmayan bir kadýna karþý çocuk düþürtmeye yönelik fiillerde bulunulmasý gösterilmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun teþebbüs konusunda kabul etmiþ olduðu objektif yaklaþýmýn bir sonucu olarak elveriþsiz teþebbüs teþkil eden durumlar, kanunumuz uyarýnca cezalandýrýlabilirlik arz etmemektedir. Netice aðýrlýklý bir yaklaþýmý benimseyen kanunumuz, bir neticenin söz konusu olmadýðý elveriþsiz teþebbüs durumlarýný böylelikle cezalandýrýlabilirlik alanýnýn dýþýnda býrakmýþ olmaktadýr. Karþýlaþtýrmalý hukuka bakýldýðýnda, konuya iliþkin olarak sübjektif aðýrlýklý bir yaklaþýmýn izlendiði ülkelerde (Almanya ve Ýsviçre örneklerinde olduðu gibi) elveriþsiz teþebbüsün de cezalandýrýldýðýný görmekteyiz. Bu çerçevede çalýþmamýzda elveriþsiz teþebbüs kavramý ve görünüm þekilleri ele alýnacak ve konunun aðýrlýklý noktasýný oluþturan cezalandýrýlabilirlik sorununa deðinilecektir. Söz konusu deðerlendirmeler yapýlýrken, Türk Ceza Kanunu’na kaynaklýk teþkil eden Almanya ve Ýtalyan Ceza Kanunlarý’nýn konuya bakýþ açýsý da ele alýnacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Suça Teþebbüs, Elveriþsiz Teþebbüs, Cezalandýrýlabilirlik Sorunu
|
