Ticari hayatın gerekleri nedeniyle ticari işlere uygulanacak hükümler kimi zaman adi işlere uygulanacak hükümlerden farklılık arz eder. Bu farklılığın söz konusu olduğu hallerden birisi de ticari işlere uygulanacak faiz hükümlerine ilişkindir. Konusu belirli bir tutarda para olan borçlarda, para alacağından belirli bir süre mahrum kalınması sebebiyle ödenen bedele “faiz” denilmektedir. Faiz, konusu bir miktar para olan borçlarda söz konusu olup, konusu para alacağı olmayan borçlarda ise faiz alacağı gündeme gelmemektedir. Faiz gerek doktrinde ve gerekse uygulamada çeşitli açılardan sınıflandırmakta ve ticari nitelikte olmayan işlerde uygulanacak faize “adi faiz”, ticari nitelikte olan işlere uygulanacak faize ise “ticari işlerde faiz” denilmektedir. Mevzuatımızda genel olarak ticari işlerde faiz oranlarının belirlenmesine ilişkin olarak herhangi bir sınırlama bulunmaması nedeniyle, uygulamada temerrüt faiz oranlarının oldukça yüksek belirlenmiş olduğu durumlarla karşılaşılabilmektedir. Benzer şekilde, bankacılık uygulamasında da bu konuda özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Oysa ki, şirketlerin yaşamaya devam etmesi, istihdam yaratarak, ihracat yaparak ve vergi ödeyerek başarılı şekilde büyümesi, dünya ölçeğinde rekabet etmesi ülkemiz ekonomisi açısından son derece önem arz etmektedir. Bu çerçevede, bankacılık sektörüne ilişkin olarak ticari işlerde temerrüt halinde uygulanacak faiz oranının sınırlandırılıp sınırlandırılamayacağı konusunun taraflarca bilinmesi ve ticari iş ve işlemlerin buna göre tesis edilmesi uygun olacaktır.
Bu çalışmada, konuya ilişkin ilgili mevzuat hükümlerine yer verilerek, ticari işlerde temerrüt faiz oranının sınırlandırılması konusunda doktrin ve yargı kararları incelenmekte ve bankaların ticari işlerde faiz oranını belirleme serbestisinin yasal sınırları hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ticari iş, Faiz, Temerrüt faizi, Temerrüt faizinin sınırlandırılması, Oran serbestisi.
|
