Ticari hayatýn gerekleri nedeniyle ticari iþlere uygulanacak hükümler kimi zaman adi iþlere uygulanacak hükümlerden farklýlýk arz eder. Bu farklýlýðýn söz konusu olduðu hallerden birisi de ticari iþlere uygulanacak faiz hükümlerine iliþkindir. Konusu belirli bir tutarda para olan borçlarda, para alacaðýndan belirli bir süre mahrum kalýnmasý sebebiyle ödenen bedele “faiz” denilmektedir. Faiz, konusu bir miktar para olan borçlarda söz konusu olup, konusu para alacaðý olmayan borçlarda ise faiz alacaðý gündeme gelmemektedir. Faiz gerek doktrinde ve gerekse uygulamada çeþitli açýlardan sýnýflandýrmakta ve ticari nitelikte olmayan iþlerde uygulanacak faize “adi faiz”, ticari nitelikte olan iþlere uygulanacak faize ise “ticari iþlerde faiz” denilmektedir. Mevzuatýmýzda genel olarak ticari iþlerde faiz oranlarýnýn belirlenmesine iliþkin olarak herhangi bir sýnýrlama bulunmamasý nedeniyle, uygulamada temerrüt faiz oranlarýnýn oldukça yüksek belirlenmiþ olduðu durumlarla karþýlaþýlabilmektedir. Benzer þekilde, bankacýlýk uygulamasýnda da bu konuda özel bir düzenleme bulunmamaktadýr. Oysa ki, þirketlerin yaþamaya devam etmesi, istihdam yaratarak, ihracat yaparak ve vergi ödeyerek baþarýlý þekilde büyümesi, dünya ölçeðinde rekabet etmesi ülkemiz ekonomisi açýsýndan son derece önem arz etmektedir. Bu çerçevede, bankacýlýk sektörüne iliþkin olarak ticari iþlerde temerrüt halinde uygulanacak faiz oranýnýn sýnýrlandýrýlýp sýnýrlandýrýlamayacaðý konusunun taraflarca bilinmesi ve ticari iþ ve iþlemlerin buna göre tesis edilmesi uygun olacaktýr.
Bu çalýþmada, konuya iliþkin ilgili mevzuat hükümlerine yer verilerek, ticari iþlerde temerrüt faiz oranýnýn sýnýrlandýrýlmasý konusunda doktrin ve yargý kararlarý incelenmekte ve bankalarýn ticari iþlerde faiz oranýný belirleme serbestisinin yasal sýnýrlarý hakkýnda görüþ ve deðerlendirmelerde bulunulmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Ticari iþ, Faiz, Temerrüt faizi, Temerrüt faizinin sýnýrlandýrýlmasý, Oran serbestisi.
|
