Çokkültürlülük Kanada'da 1960'larda ve daha sonra Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Somut olarak terim gibi ilk kez 1970 yılında - Avustralya'da Göçmenlik Bakanı Al Kresbi tarafından kullanılmıştır. Al Kresbi monokulturalizm sorunlarını yaşayan Avustralya'da muzdarip halkın - anglo-saksonlarla yeni Avustralyalılar arasındaki sorunların çözümü için Çokkültürlülüyü yüksek degerlendirrmişdir. Bunun görsel tesdiqidir ki, 1979 yılında Avustralya Hükümeti Çokkültürlülük politikası-- Kültürel Çeşitliliğe Sorunları Avstraliya Enstitüsünü, 1987 yılında ise dünyada ilk teşebbüs olarak "Çokkültürlülük Sorunları Komitesi" ni kurdu. Fakat onu da belirtelim ki, geçen yüzyılın 40'lı yıllarından sonra işlenmeye başlayan, 70'li yıllarında aciliyet arz eden, XXI yüzyılın ilk dekadasında çokuluslu dünyada önde gelen sosyal-siyasi olaylardan biri olarak populyarlaşan, hatta bilimsel yönlerde geniş tetkik olunan multikultiralizm tüm bu büyük nüfuzuna rağmen fundamental bilimsel metodolojik sistem olarak kesinlik kazanmamış, kendi teorik "indeksini" pratikte ciddi şekilde onaylamamışdır. İşte bu açıdan bizim "Azerbaycan Çokkültürlülük modelinin Dünya Dialog felsefesine tatbikinin teorik-metodolojik esasları" makalesinde karşımızda duran amaç bu konulara açıklık getirilmesi ve modern bilimsel yönlerde onun yerinin müəyyənləşilməsidir. Bu açıdan Çokkültürlülük siyaset alanı olarak kabul eden ülkeler arasında sadece Bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bu alana Kanada ve Avustralya'dan sonra devlet politikası olarak önem vererek onu yaşam tarzı, yaşam felsefesi olarak deneyde değerlendirmesi son derece ilgi çekicitir. Hatta Bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Çokkültürlülüyin bilimsel kavramsal önemi öne çekilerek araştırmalar için geniş olanaklar açılmıştır.Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev 15 yıl kadar hiç de az olmayan bir sürede Azerbaycançılıq milli ideyasını Çokkültürlülük fikri ile sintezdə uygulayarak dünya siyasi arenasında Çokkültürlülüyin Azerbaycan modelinin tanınıp desteklenmesine nail olmuşdur.
Anahtar Kelimeler: Azerbaican, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Diyalog Felsefesi
|
