Ahmet Adnan Saygun’un “Sanatçının kökü kendi toprağında olmalıdır” cümlesindeki alt etnomüzikolojik kavramlar çalışmanın özel dokusunu ile hedefini net ve açık bir şekilde oluşturmaktadır. Atatürk’ün gerçekleştirdiği yenilikler arasında en kapsamlı ve toplumsal değerler dizisi açısından içselleştirilmesi en zorlayıcı olanı, çoksesli müzik yönelimidir. Bu değişimler için, kararlı, uzun, zorlu bir zaman, net bir kültür-sanat politikası ve akademik eğitim almış sanatçı-öğreticilerin eğitimleri gibi geliştirilmesi gereken bazı noktalar aşılmalıdır. 1920’ler ve 30’larda Atatürk’ün derin içerikli, bütüncül açıklamalarıyla boyutlanan Cumhuriyet ile Osmanlı’dan miras kalan, bazı gelişmeye ihtiyacı olan yapısal parçalar değişir. Batı kültüründen yararlanılarak oluşturulan çağdaş bir toplum modeline yönelik yeni bir yapılanma adım adım gerçekleşir. Batı konusunda en gerçekçi tanı koyulur ve Batılılaşmayı bir öykünme olarak düşünmeden, Batı’nın çağdaş uygarlığı ana hedef olarak gösterilir. Bu yenilenmenin hedefi, çoksesli müziği halka sevdirmek, Cumhuriyet ile gelen bu fikir ile ulusal müziği yaratmaktır. İşte tam bu nedenle yüzyılın ilk yarısı müziğin yanı sıra, farklı disiplinlerden tüm sanatçıların gönüllülükle Anadolu’ya odaklandıkları yıllardır. Cumhuriyet Türkiyesi’nin doğuşu sırasındaki yenilikçi hareketlerden biri olan müzik alanındaki gelişmeler ve çoksesli Türk müziğinin yaratılma sürecindeki etnomüzikolojik çalışmalar ile derlenen Anadolu halk şarkılarının, çoksesli koro eserleri için kaynak olarak alınması, çalışmanın merkezinde yer almaktadır. Osmanlı ve Cumhuriyet Türkiyesi’nde Çoksesli Türk Müziği’ne doğru atılan adımların, alınan yolların ve Atatürk’ün liderliğinde gerçekleştirilen modernizasyon ve ulusallık kavramları ışığında, Türk Beşleri’nin öncülüğünde başlayan ve ilerleyen ‘çoksesliliğin’ ‘çoksesli Türk müziği’ alanındaki ilerleyişini anlatmaktadır. Tarihsel akış zemininde Avrupa’da ulusalcılık ve çoksesli müziğe etkisi incelenerek modernizasyon sürecinde müzikteki ulusalcı etki, Avrupa ve Osmanlı’da çoksesli müziğin doğuşu, gelişimi araştırma kapsamına alındı. Aynı zamanda, Cumhuriyet ile gelen müzik reformu, modernizasyon ve çoksesli Batı müziği rotası, Türk Beşleri’nin ortaya çıkışı ve Türkiye’nin ilk müzik kurumları incelendi. Buna ek olarak, Ulusalcılık kavramı ve Türk Beşleri’nin bu alandaki fikirlerine yer verildi. ORCID NO: 0009-0008-2981-9737
Anahtar Kelimeler: Tekseslilik, Çokseslilik, Ulusalcılık, Osmanlı, Türkiye, Anadolu, Medeniyet
|
