Ahmet Adnan Saygun’un “Sanatçýnýn kökü kendi topraðýnda olmalýdýr” cümlesindeki alt etnomüzikolojik kavramlar çalýþmanýn özel dokusunu ile hedefini net ve açýk bir þekilde oluþturmaktadýr. Atatürk’ün gerçekleþtirdiði yenilikler arasýnda en kapsamlý ve toplumsal deðerler dizisi açýsýndan içselleþtirilmesi en zorlayýcý olaný, çoksesli müzik yönelimidir. Bu deðiþimler için, kararlý, uzun, zorlu bir zaman, net bir kültür-sanat politikasý ve akademik eðitim almýþ sanatçý-öðreticilerin eðitimleri gibi geliþtirilmesi gereken bazý noktalar aþýlmalýdýr. 1920’ler ve 30’larda Atatürk’ün derin içerikli, bütüncül açýklamalarýyla boyutlanan Cumhuriyet ile Osmanlý’dan miras kalan, bazý geliþmeye ihtiyacý olan yapýsal parçalar deðiþir. Batý kültüründen yararlanýlarak oluþturulan çaðdaþ bir toplum modeline yönelik yeni bir yapýlanma adým adým gerçekleþir. Batý konusunda en gerçekçi taný koyulur ve Batýlýlaþmayý bir öykünme olarak düþünmeden, Batý’nýn çaðdaþ uygarlýðý ana hedef olarak gösterilir. Bu yenilenmenin hedefi, çoksesli müziði halka sevdirmek, Cumhuriyet ile gelen bu fikir ile ulusal müziði yaratmaktýr. Ýþte tam bu nedenle yüzyýlýn ilk yarýsý müziðin yaný sýra, farklý disiplinlerden tüm sanatçýlarýn gönüllülükle Anadolu’ya odaklandýklarý yýllardýr. Cumhuriyet Türkiyesi’nin doðuþu sýrasýndaki yenilikçi hareketlerden biri olan müzik alanýndaki geliþmeler ve çoksesli Türk müziðinin yaratýlma sürecindeki etnomüzikolojik çalýþmalar ile derlenen Anadolu halk þarkýlarýnýn, çoksesli koro eserleri için kaynak olarak alýnmasý, çalýþmanýn merkezinde yer almaktadýr. Osmanlý ve Cumhuriyet Türkiyesi’nde Çoksesli Türk Müziði’ne doðru atýlan adýmlarýn, alýnan yollarýn ve Atatürk’ün liderliðinde gerçekleþtirilen modernizasyon ve ulusallýk kavramlarý ýþýðýnda, Türk Beþleri’nin öncülüðünde baþlayan ve ilerleyen ‘çoksesliliðin’ ‘çoksesli Türk müziði’ alanýndaki ilerleyiþini anlatmaktadýr. Tarihsel akýþ zemininde Avrupa’da ulusalcýlýk ve çoksesli müziðe etkisi incelenerek modernizasyon sürecinde müzikteki ulusalcý etki, Avrupa ve Osmanlý’da çoksesli müziðin doðuþu, geliþimi araþtýrma kapsamýna alýndý. Ayný zamanda, Cumhuriyet ile gelen müzik reformu, modernizasyon ve çoksesli Batý müziði rotasý, Türk Beþleri’nin ortaya çýkýþý ve Türkiye’nin ilk müzik kurumlarý incelendi. Buna ek olarak, Ulusalcýlýk kavramý ve Türk Beþleri’nin bu alandaki fikirlerine yer verildi. ORCID NO: 0009-0008-2981-9737
Anahtar Kelimeler: Tekseslilik, Çokseslilik, Ulusalcýlýk, Osmanlý, Türkiye, Anadolu, Medeniyet
|
