Özel yetenekli bireyler bilgiyi akranlarına göre daha hızlı öğrenen bireylerdir (Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi, 2016). Özel yetenekli bireylerin eğitiminde onların öğrenme hızlarına göre farklılaştırılmış-zenginleştirilmiş öğretim ortamlarına ihtiyaç duyulmaktadır (Rogers, 2007). Özel yetenekli bireylerin öğretim ortamlarının hızlandırılması, farklılaştırılması ve zenginleştirilmesinde onların ne bildiklerinin bilinerek üzerine öğretim ortamlarının yapılandırılmasının önemi kaçınılmazdır. Dolayısıyla bu araştırmada özel yetenekli bireylerin biyoloji alanında çalışan bilim insanı imajları araştırılmış ve öğretim ortamlarının yapılandırılmasında önerilerde bulunulmuştur. Araştırma 2018-2019 öğretim yılında Ankara ilinde özel yetenekli bireylerle öğretim yapan bir kurumda 21 özel yetenekli öğrenci ile nitel araştırma temelinde yürütülmüştür. Öğrenciler kurumda ‘destek eğitim programına’ devam etmektedirler. Öğrenciden biyoloji alanında çalışan bilim insanı/insanlarına dair çizim yapması, ardından da çizimini açıklamasını isteyen çalışma yaprağı veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veri toplama aracının kapsam geçerliği alan eğitimi uzmanı tarafından kontrol edilmiştir. Veri toplama sürecinde öğrencilere çizimleri ve açıklamaları için yeterli süre, 40 dakika tanınmıştır. Veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma sonunda özel yetenekli bireylerin zihnindeki biyoloji alanında çalışan bilim insanı imajının erkek (f:15), tek başına bilim yapan (f:13) ve laboratuarda çalışan (f:11) biçiminde olduğu bulunmuştur. Ayrıca biyoloji alanında çalışan bilim insanı büyüteç (f: 7), masa (f: 9), erlen (f: 6), bitki (f: 9) ve eklem bacaklılara (f: 6) ihtiyaç duymaktadır. Araştırma sonunda edinilen bulgulardan özel yetenekli bireylere öğretim ortamları yapılandırılırken ‘Bilimin tek başına yapılan bir uğraş olmadığı’ bilimin doğası boyutunun kazandırılması hedeflenmelidir. Ayrıca özellikle biyoloji alanında çalışan bilim insanı/insanları için bitki/hayvan ile çalışmadaki etik kurallar öğrencilerin öğretim süreçlerinde öğrencilere hatırlatılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Özel yetenekli bireylerin eğitimi, biyoloji eğitimi, biyoloji bilim insanı imajı
|
