Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin bilimsel muhakeme becerilerine ilişkin performanslarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Bu değişkenler öğrencilerin; sınıf düzeyi, cinsiyeti, anne-baba eğitim durumu, evdeki bilimsel kitap sayısı, laboratuvar kullanma sıklığı, LGS puanları ve BİLSEM’e kayıtlı olma durumlarıdır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama araştırması yöntemi kullanılmıştır. 7, 8 ve 9. sınıftaki genel zihinsel yetenek alanında tanılanmış BİLSEM öğrencileri ve BİLSEM’e kayıtlı olmayan devlet okulu öğrencileri ile yürütülmüştür. 367 BİLSEM öğrencisi ve 670 devlet okulu öğrencisi olmak üzere 1037 katılmıştır. İstanbul’da bulunan ve uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen kurumlardaki öğrenciler ile çalışılmıştır. Veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu ve Mantıksal Düşünme Grup Testine yer verilmiştir. Demografik Bilgi Formu araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Öğrencilerin bilimsel muhakeme becerilerine ilişkin performansları, Roadrangka, Yeany ve Padilla (1982) tarafından geliştirilen Türkçe’ye Aksu, Berberoğlu ve Paykoç (1990) tarafından uyarlanan Mantıksal Düşünme Grup Testi ile belirlenmiştir. Toplanan veriler IBM SPSS 25 programında analiz edilmiştir. Araştırma problemlerini test etmek amacıyla bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon analizi yöntemleri uygulanmıştır. Tek yönlü varyans analizinde anlamlı bir farklılık bulunması durumunda gruplar arasındaki farklılıklar Bonferroni Post-hoc testi ile incelenmiştir. BİLSEM’e kayıtlı öğrencilerin %21’inin somut işlemler düzeyinde olduğu, %55’inin geçiş döneminde olduğu, %24’ünün ise soyut işlemler düzeyinde olduğu görülmektedir. BİLSEM’e kayıtlı olmayan öğrencilerin ise %62,8’inin somut işlemler düzeyinde olduğu görülürken, %36,6’sının geçiş döneminde olduğu, %0,6’sının ise soyut işlemler düzeyinde olduğu görülmektedir. Yapılan analizler sonucunda Mantıksal Düşünme Grup Testi toplam puanı öğrencilerin cinsiyetlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı bulunmuştur. Mantıksal Düşünme Grup Testi toplam puanı öğrencilerin sınıf düzeyi ve anne-babanın eğitim durumuna göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı bulunmuştur. Sınıf düzeyi ve anne-babanın eğitim seviyesi arttıkça testten alınan puan da artmaktadır. Mantıksal Düşünme Grup Testi toplam puanı öğrencilerin BİLSEM’e kayıtlı olma durumuna göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmektedir. Bu sonuca göre BİLSEM’e kayıtlı olan öğrencilerin puanlarının kayıtlı olmayan öğrencilerden anlamlı bir şekilde yüksek olduğu görülmektedir. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin Mantıksal Düşünme Grup Testi puanı arttıkça LGS puanı da arttığı görülmektedir. Öğrencilerin Mantıksal Düşünme Grup Testi puanları ile evlerindeki bilimsel kitap sayısı ve laboratuvar etkinliklerine katılma sıklıkları arasındaki ilişkiler incelendiğinde anlamlı ve pozitif yönlü korelasyonlar bulunmuştur. Bu sonuca göre öğrencilerin evlerindeki bilimsel kitap sayısı ve laboratuvar etkinliklerine katılma sıklıkları arttığında MDGT puanlarının da arttığı söylenebilir. ORCID NO: 0000-0002-1407-1139
Anahtar Kelimeler: Fen Eğitimi, Bilişsel Gelişim, Bilimsel Muhakeme Becerileri
|
