Günümüzde yaþlýlýk olgusu, yaþlýlýk sorunlarý, aktif yaþlanma, yaþlýlýkta yaþam kalitesinin artýrýlmasý, ömrün son döneminde hayata tutunmanýn önemi gibi konular bilimsel olarak tartýþýlmaktadýr. Dünya geneline paralel olarak Türkiye’de de ortalama yaþam beklentisinin artmasý ve nüfus artýþ hýzýnýn azalmasý yaþlý nüfusun ihtiyaç ve sorunlarýnýn belirlenmesi ve uygulanabilir sosyal politikalar üretilmesini gerekli kýlmýþtýr. Yaþam kalitesi temel perspektifinde aktif yaþlanan bireyler baðýmsýzlýklarýný kaybetmeyen, hayata daha kolay tutunan ve yaþlýlýðý sorun olarak algýlamaktan ziyade sosyal uyumu güçlendiren bir olgu olarak görmektedirler. Bu çalýþmanýn amacý 60 yaþ ve üzeri yaþlýlarýn yaþam kaliteleri ile yaþlýlýk algýlarýnýn deðerlendirilmesi ve yaþam kalitesi ile yaþlýlýk algýsý arasýndaki iliþkinin ortaya konulmasýdýr. Araþtýrmanýn örneklemi Ankara’da yaþayan ve Ankara Büyükþehir Belediyesi Yaþlýlara Hizmet Merkezi’nden hizmet alan 60 yaþ üzeri 225 kiþiyi kapsamaktadýr. Saha araþtýrmasý niteliðinde olan ve nicel verilere dayanan bu çalýþmada yüz yüze görüþme tekniði ile “Dünya Saðlýk Örgütü Yaþam Kalitesi Yaþlý Modülü (WHOQOL-OLD)” ve “DSÖ- Avrupa Yaþlanma Tutumu Anketi (AYTA-TR)” ölçek sorularý kullanýlmýþ ve sorularýn bir kýsmý deðerlendirilmiþtir. Araþtýrma sonucunda; yaþlýlarýn en önemli iki sorununun ölüm ve yalnýzlýk korkusu olduðu, ancak hayatta layýk olduklarý saygýnlýða ulaþmalarý, baþardýklarý þeyler, insanlar tarafýndan sevilme ve takdir görmelerinin kendilerini mutlu ettiði görülmüþtür. Ayrýca yaþlanmanýn geliþimsel olarak fýtri bir durum ve kaçýnýlmaz olduðu, yaþlandýkça bunun daha kolay kabul edildiði ve bu durumun ruhsal yapýlarýný olumlu etkilediði, yaþlarý dolayýsýyla bazý þeylerden kendilerini dýþlanmýþ hissetmeleri ise kendilerini rahatsýz ettiði tespit edilmiþtir. Fiziksel, biyolojik ve sosyal çevre faktörlerinden büyük oranda etkilenen yaþlýlar için kendi yaþamlarýný anlamlý algýlamalarý yaþam kalitesi açýsýndan oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Yaþlý, Yaþlýlýk, Yaþam Kalitesi, Yaþlýlýk Sorunlarý, Aktif Yaþlanma
|
