Günümüzde yaşlılık olgusu, yaşlılık sorunları, aktif yaşlanma, yaşlılıkta yaşam kalitesinin artırılması, ömrün son döneminde hayata tutunmanın önemi gibi konular bilimsel olarak tartışılmaktadır. Dünya geneline paralel olarak Türkiye’de de ortalama yaşam beklentisinin artması ve nüfus artış hızının azalması yaşlı nüfusun ihtiyaç ve sorunlarının belirlenmesi ve uygulanabilir sosyal politikalar üretilmesini gerekli kılmıştır. Yaşam kalitesi temel perspektifinde aktif yaşlanan bireyler bağımsızlıklarını kaybetmeyen, hayata daha kolay tutunan ve yaşlılığı sorun olarak algılamaktan ziyade sosyal uyumu güçlendiren bir olgu olarak görmektedirler. Bu çalışmanın amacı 60 yaş ve üzeri yaşlıların yaşam kaliteleri ile yaşlılık algılarının değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi ile yaşlılık algısı arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Araştırmanın örneklemi Ankara’da yaşayan ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Yaşlılara Hizmet Merkezi’nden hizmet alan 60 yaş üzeri 225 kişiyi kapsamaktadır. Saha araştırması niteliğinde olan ve nicel verilere dayanan bu çalışmada yüz yüze görüşme tekniği ile “Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Yaşlı Modülü (WHOQOL-OLD)” ve “DSÖ- Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi (AYTA-TR)” ölçek soruları kullanılmış ve soruların bir kısmı değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; yaşlıların en önemli iki sorununun ölüm ve yalnızlık korkusu olduğu, ancak hayatta layık oldukları saygınlığa ulaşmaları, başardıkları şeyler, insanlar tarafından sevilme ve takdir görmelerinin kendilerini mutlu ettiği görülmüştür. Ayrıca yaşlanmanın gelişimsel olarak fıtri bir durum ve kaçınılmaz olduğu, yaşlandıkça bunun daha kolay kabul edildiği ve bu durumun ruhsal yapılarını olumlu etkilediği, yaşları dolayısıyla bazı şeylerden kendilerini dışlanmış hissetmeleri ise kendilerini rahatsız ettiği tespit edilmiştir. Fiziksel, biyolojik ve sosyal çevre faktörlerinden büyük oranda etkilenen yaşlılar için kendi yaşamlarını anlamlı algılamaları yaşam kalitesi açısından oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı, Yaşlılık, Yaşam Kalitesi, Yaşlılık Sorunları, Aktif Yaşlanma
|