Zaman kavramý tarih biliminin üzerinde yol aldýðý önemli boyutlardan biridir. Dolayýsýyla tarih öðretiminde de bu böyledir. Diðer taraftan 'zaman' baþka bilim dallarýnýn da inceleme alanýna girmektedir. Bu da tarih biliminin bu kavramla iliþkilerini tek baþýna kurma özgürlüðüne sahip olmadýðý anlamýna gelir. Bu baðlamda Fizik biliminin zamaný ele alýþ ve tanýmlama biçimlerinin deðiþmesi ile birlikte tarih bilimi için de zaman kavramýný ele alýþ ve tanýmlama biçimlerinde deðiþimlerin olmasý beklenebilir. Dahasý geleneksel Fizik kuramýnýn yerini Kuantum Kuramýnýn almasý ile eþ zamanlý olarak zaman ve hýzýn iliþkisinin görecelilik teorisi üzerinden kurulmasý gibi durumlar da zamanla ilgili görecelilik durumunun konuþulmasý sonucunu doðurmuþtur. Bu da 'zaman algýsý' yaklaþýmýný beraberinde getirmiþtir. Böylece zamanýn ne olduðunu biraz da insanlarýn algýlarýnýn belirlediðini söylemek mümkündür. Öyleyse daha küçük yaþlarda yani öðrencilerde bu algýnýn daha farklý iþleyeceði kabul edilebilir. Bu da tarih öðretiminde pek tabii olarak dikkate alýnmasý gereken bir deðiþken olur. Bu doðrultuda bu çalýþmanýn amacý öðrencilerin zamaný algýlama biçimlerinin farklýlýk gösterebileceðini ortaya koymaktýr. Ayrýca; öðrencilerin zamaný anlama ve anlamlandýrmaya yönelik farklý yaklaþýmlarýn olabileceðini kendi bakýþ açýlarý yardýmý ile fark edebileceklerini, kendi tarihsel zaman algýlarý üzerinde düþünmelerinin ve kendi tarihsel zaman algýlarýnýn özgünlüðünü fark edebilmelerinin mümkün olduðunu görebilmektir. Araþtýrma hazýrlanan ders içi etkinliklerle gerçekleþtirilmiþtir. Etkinlikler iki farklý okulun 9. (dokuzuncu) sýnýflarýnda uygulanmýþtýr. Öðrencilerin tarih dersi açýsýndan tarihsel zaman algýlarýnýn etkilenmemesi için etkinlikler, "Tarih ve Zaman" Ünitesi iþlenmeden önce uygulanmasý saðlanmýþtýr. Öðrencilerden kendi geçmiþ yaþantýlarýný (kendinin ve ailesinin tarihi), önemli olaylar ve dönüm noktalarýyla beraber þema olarak çizmeleri istenmiþtir. Sonuç olarak öðrencilerin zamaný çok farklý biçimlerde þemalara aktardýðý hatta resmettiði görülmüþtür. Bu da onlarýn geçmiþ zamaný algýlama biçimlerinin farklýlýklarýný ortaya koymuþtur.
Anahtar Kelimeler: Tarih öðretimi, zaman, tarihsel zaman, zaman algýsý, tarihsel zaman algýsý
|
