Suç iþlendiði izlenimini veren hal olarak ifade edilen baþlangýç þüphesinin öðrenilmesi ile baþlayan ceza muhakemesinin amacý, maddi gerçeðe ulaþmak ve adaleti saðlayarak bozulan kamu düzenini ve hukuki barýþý temin etmektir. Unutulmamalýdýr ki, maddi gerçeðe, “her ne pahasýna olursa olsun” ulaþma gayesi ile hareket etmek hukuk devletinin gerekleri ile baðdaþmayacaktýr. Ceza muhakemesinin amacý gerçekleþtirilirken, hukuk devleti olmanýn gerekleri yerine getirilerek, muhakemeye hâkim olan ilkeler ve takip edilmesi gereken usullere riayet edilmelidir. Ancak bu þekilde kiþilerin temel hak ve hürriyetleri gerçek manada güvenceye kavuþmuþ olacaktýr.
Çalýþmamýzda, adil yargýlanma hakký, suçsuzluk karinesi ve lekelenmeme hakkýna kýsaca deðindikten sonra, ceza muhakemesinin baþlamasýndan hükmün verilmesine kadar tüm muhakeme süresince karþýmýza çýkan “þüphe” kavramýný “baþlangýç þüphesi” özelinde inceleyerek; 1412 sayýlý CMUK’a nazaran 5271 sayýlý CMK’da yalnýzca kamu davasý açma tekelini deðil soruþturma baþlatma tekelini de elinde bulunduran cumhuriyet savcýsýnýn, baþlangýç þüphesini deðerlendirmesinin önemi vurgulanmaya çalýþýlmýþtýr. Akabinde ise ceza muhakememizde yeni bir karar türü sayýlabilecek, ihbar ve þikâyetlerden konusu suç teþkil etmeyenler ile soyut ve genel nitelikte olan ihbar veya þikâyetler hakkýnda verilerek kiþilerin adil yargýlanma hakkýnýn ayrýlmaz parçasý olan suçsuzluk karinesi ile lekelenmeme haklarýnýn muhakemenin en baþýnda güvence altýna alýnmasýný amaçlayan, soruþturmaya yer olmadýðýna dair karar incelenmiþ ve Cumhuriyet savcýsýnýn söz konusu haklarýn korunmasýndaki önemli pozisyonu dolayýsý ile soruþturmanýn ayýklayýcýlýk fonksiyonu üzerine durulmuþtur. ORCID NO: 0000-0002-6599-2499
Anahtar Kelimeler: Adil Yargýlanma Hakký, Suçsuzluk Karinesi, Lekelenmeme Hakký, Baþlangýç Þüphesi, Soruþturma Yapýlmasýna Yer Olmadýðýna Dair Karar
|
