Giriþ: Romatoid artrit, (RA) nedeni bilinmeyen, kronik seyir izleyen, birden fazla eklemi ve sistemi etkileyen otoimmun inflamatuar bir romatizmal hastalýktýr. RA yalnýzca eklemlerde hasara sebep olan bir hastalýk deðil ayný zamanda baþka organlarda da hasara sebep olmaktadýr. Yöntem: Araþtýrma Cumhuriyet Üniversitesi Uygulama ve Araþtýrma Hastanesi Romatoloji Servisi’inde yapýlmýþ olup Romatoloji Servisi’nde tedavi görmekte olan araþtýrma kriterlerine uyan ve araþtýrmaya katýlmayý gönüllü olarak kabul eden RA hastalarý çalýþma kapsamýna alýnmýþtýr. Veri toplama için hastalarýn sosyo-demografik özellikleri, hastalýk ve tedaviye iliþkin özelliklerini belirlemek için 12 soruluk anket formu, Morisky ve RA hastalarýna uyarlanmýþ olan Öbakým Davranýþlarý ölçeði kullanýlmýþtýr. Bulgular: Araþtýrmaya katýlan bireylerin yaþ ortalamasý 41.63±13.17 yýl, %%63.3’ü kadýn, %84.4’ü evli, %43.3’ü ilkokul mezunu ve %52.2’si ev hanýmý, %60.0’ýnýn gelir durumu orta ve aktif olarak halen bir iþte çalýþmaktadýr. Özbakým Davranýþlarý ölçeðinden aldýklarý puan ortalamasý 2.47±0.10 olarak bulunmuþtur. Morisky Ölçeði puan ortalamasý 4.57±1.01 olarak hesaplanýrken ölçeðin Uyum ve Bilgi alt boyutlarý puan ortalamasý sýrasý ile 2.26±0.77 ve 2.31 ±0.74 olarak belirlenmiþtir. Özbakým Davranýþlarý Ölçeði ve Modifiye Morisky Ölçeði arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir fark belirlenmemiþtir. Buna karþýn Morisky Ölçeði toplam puan ve alt boyutlarý olan Uyum Düzeyi ile Bilgi Düzeyi arasýnda pozitif ve istatistiksel açýdan ileri derecede anlamlý fark belirlenmiþtir (p<.001). Sonuç: RA kronik bir hastalýk olmasý nedeni ile bireylerin yaþamlarýný ilerleyen zamanlarda olumsuz düzeyde etkileyebilmektedir. Kronik hastalýklarýn sürekli ve düzenli uygulanmasý gereken tedavilerinden dolayý zamanla bireylerde hastalýða ve tedaviye karþý uyum sorunu ortaya çýkabilmektedir. Öz bakým davranýþlarýnda olumsuz þeklide etkileye bilen hastalýða uyum ve bilgi düzeyi hemþirelik uygulamalarý ile desteklenebilir.
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik, Özbakým, Romatoid Artrit, Uyum
|
