Öz: Giriþ: Fen dersleri ile öðrencilere derslerde kullanabilecekleri teorik bilgiler yanýnda, günlük hayatta karþýlaþabilecekleri sorunlara mantýklý ve yapýcý çözümler üretmeleri için beceriler kazandýrýlmaya çalýþýlmaktadýr. Fen bilimleri eðitiminin en önemli amaçlarýndan biri de öðrencilerin kritik düþünme, mantýksal neden-sonuç iliþkileri kurma ve problem çözme yeteneklerini geliþtirme ile ilgilidir. Bu beceriler fen okuryazarlýðý ile bireylere daha iyi kazandýrýlabilir. Problem çözme süreci; birçok becerinin bir arada bulunmasýný gerektiren karmaþýk bir süreçtir. Bu nedenle sýnýf ortamýnda kullanýlacak problem türlerinin özellikleri son deerece önemlidir. Rutin olmayan problemler, rutin problemlere göre daha fazla düþünme gerektiren, çözmek için yöntemin açýkça belli olmadýðý problem türleridir. Rutin olmayan problemlerin çözümünde akýl yürütebilme, eleþtirel düþünebilme, yaratýcý düþünebilme, problem çözebilme gibi üst biliþ becerilerine sahip olunmasý gerekir. Diðer bir deyiþle rutin olmayan problemleri çözmek için üst biliþsel farkýndalýk düzeyi önem taþýmaktadýr. Amaç: Alan yazýn incelendiðinde birçok araþtýrmacýnýn biliþ üstü farkýndalýk düzeyi ve problem çözme becerileri konusunda son yýllarda hýzla artan biçimde çalýþmalar yaptýklarý görülmektedir. Bu görüþlerden hareketle, bu araþtýrmanýn amacý ortaokul 8. sýnýf öðrencilerin Fen Bilimleri Dersinde algýlanan üst biliþ düþünme becerileri ile rutin ve rutin olmayan problem çözme düzeyi arasýnda iliþki olup olmadýðýnýn belirlenmesidir. Çalýþmanýn amacý doðrultusunda þu alt amaçlar belirlenmiþtir. 1.Öðrencilerin Rutin Problemler Testini çözme düzeyi ile Rutin Olmayan Problemler Testini çözme düzeyi arasýnda anlamlý bir fark var mýdýr? 2.Öðrencilerin Üst Biliþ Düþünme Becerileri Ölçeðinin “düþünme becerisi” alt boyutundan aldýklarý puan ile Rutin Problemler Testi ve Rutin Olmayan Problemler Testinden aldýðý puanlar arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir iliþki var mýdýr? 3.Öðrencilerin Üst Biliþ Düþünme Becerileri Ölçeðinin “problem çözmeye yönelik yansýtýcý düþünme becerisi” alt boyutundan aldýklarý puan ile Rutin Problemler Testi ve Rutin Olmayan Problemler Testinden aldýðý puanlar arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir iliþki var mýdýr? 4. Öðrencilerin Üst Biliþ Düþünme Becerileri Ölçeðinin “karar verme becerisi” alt boyutundan aldýklarý puan ile Rutin Problemler Testi ve Rutin Olmayan Problemler Testinden aldýðý puanlar arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir iliþki var mýdýr? 5.Öðrencilerin Üst Biliþ Düþünme Becerileri Ölçeðinin “alternatif deðerlendirme becerisi” alt boyutundan aldýklarý puan ile Rutin Problemler Testi ve Rutin Olmayan Problemler Testinden aldýðý puanlar arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir iliþki var mýdýr? Kapsam: Bu araþtýrma, Kocaeli ili Ýzmit ilçesinde bulunan resmi ilköðretim okullarýndan 2016–2017 Eðitim Öðretim Yýlýnda 8. Sýnýfta öðrenim gören öðrencileri kapsamaktadýr. Araþtýrmanýn örneklemini ise Yahyakaptan Ortaokulu, 28 Haziran Ortaokulu ve Mehmet Sinan Dereli Ortaokulu’nun tüm 8. Sýnýf þubelerinde bulunan öðrenciler oluþturmaktadýr. Yöntem: Bu araþtýrmada mevcut durumu tespit etme amaçlandýðýndan iliþkisel tarama modeline baþvurulmuþtur. Bulgular: Öðrencilerin rutin problemlerdeki baþarýsý ile rutin olmayan problemlerdeki baþarýsý arasýnda anlamlý bir fark vardýr. Öðrencilerin rutin problemlerden alýnan aritmetik ortalamasý, rutin olmayan problemlere göre daha yüksektir. Öðrencilerin düþünme becerileri boyutu ile rutin problemleri çözme düzeyi arasýnda anlamlý bir iliþki vardýr. Ayrýca öðrencilerin düþünme becerileri boyutu ile rutin olmayan problemleri çözme düzeyi arasýnda da anlamlý bir iliþki vardýr. Öðrencilerin problem çözmeye yönelik yansýtýcý düþünme becerileri boyutu ile rutin problemleri çözme düzeyi arasýnda anlamlý bir iliþki vardýr. Ayrýca öðrencilerin problem çözmeye yönelik yansýtýcý düþünme becerileri boyutu ile rutin olmayan problemleri çözme düzeyi arasýnda da anlamlý bir iliþki vardýr. Öðrencilerin karar verme becerileri boyutu ile rutin problemleri çözme düzeyi arasýnda anlamlý bir iliþki vardýr. Ayrýca öðrencilerin karar verme becerileri boyutu ile rutin olmayan problemleri çözme düzeyi arasýnda da anlamlý bir iliþki vardýr. Öðrencilerin alternatif deðerlendirme becerileri boyutu ile rutin problemleri çözme düzeyi arasýnda anlamlý bir iliþki vardýr. Ayrýca öðrencilerin alternatif deðerlendirme becerileri boyutu ile rutin olmayan problemleri çözme düzeyi arasýnda da anlamlý bir iliþki vardýr. Sonuç: Yapýlan araþtýrma sonucunda, öðrencilerin rutin problemlerde rutin olmayan problemlere göre daha baþarýlý olduðu görülmektedir. Ayrýca Üst Biliþ Düþünme Becerileri ölçeðinin dört boyutu ile rutin ve rutin olmayan problemleri çözme düzeyi arasýnda anlamlý bir iliþki bulunmuþtur. Öðrencilerin üst biliþ becerileri ölçeðinin boyutlarý ile rutin problemlerin çözme düzeyi arasýndaki iliþki ile, üst biliþ ölçeðinin boyutlarý ile rutin olmayan problemlerin çözülme düzeyi arasýndaki iliþki açýsýndan anlamlý bir fark bulunamamýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Fen Bilimleri, Üst Biliþ, Rutin Problem, Rutin Olmayan Problem
|
