Bu araþtýrma, öðretmenlerin deðiþime yönelik uygulamalara gösterdikleri direncin ortaya çýkma nedenlerini, gösterilme biçimlerini ve sonuçlarýný tespit etmek ve bu direncin önlenmesine yönelik öðretmen ve okul yöneticilerinin önerilerini incelemek amacýyla tasarlanmýþtýr. Nitel araþtýrma modelinde, fenomolojik desende tasarlanan araþtýrmanýn örneklemi kartopu örnekleme yöntemiyle oluþturulmuþ olup çalýþma grubuna 10 okul yöneticisi ve 10 öðretmen olmak üzere toplamda 20 katýlýmcý dahil edilmiþtir. Veriler görüþme tekniði kullanýlarak toplanmýþ, içerik analizi tekniði ile analiz edilmiþtir. Araþtýrma sonucunda, okullardaki deðiþim uygulamalarýna yönelik deðiþim direncinin bireyden kaynaklý olanlarý içsel bakýþ, örgütsel kaynaklý olanlar ise örgütsel bakýþ temalarý altýnda toplanmýþtýr. Bu nedenlerden içsel bakýþýn ardýnda mantýk, fayda, endiþe ve yaþam alaný; örgütsel bakýþta ise politik, okul yönetimi ve okul ortamý kaynaklý direnmelerin olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr. Öðretmenlerin bu nedenlerden doðan dirençlerini doðrudan ses çýkarma, itiraz etme gibi aktif direnç biçimlerinde ya da tamamen susma, kendini geri çekme gibi pasif direnç biçimlerinde olmak üzere bireysel ya da grup bazýnda gösterdikleri; bu direnç davranýþlarýnýn ruhsal ve mesleki anlamda bireysel ve okula etki ya da meslektaþ etkisi olarak da örgütsel anlamda sonuçlar doðurduðu belirlenmiþtir. Katýlýmcý yönetici ve öðretmenlerin deðiþim direncinin önüne geçilmesinde öne sürdükleri öneriler deðiþimin mantýklý kýlýnmasý, kiþiye getiri saðlamasý, endiþe yaratýcý unsurlardan arýndýrýlmasý, yaþam alanýný düzenleyici bir çalýþma süreci haline getirilmesi þeklinde geliþmiþken ayrýca politika yapýcýlara, okul yönetimine ve okul ortamýna yönelik de direnç önleyici önerilerde bulunmuþlardýr. Katýlýmcý görüþlerinden de hareketle ulaþýlan bir sonuç olarak, okullardaki deðiþim direncinin önüne geçilmesinde deðiþime yönelik kiþisel bakýþýn deðiþtirilmesinden de öte esas etken örgütsel faktörlerdeki açýklarýn kapatýlmasýdýr.
Anahtar Kelimeler: Öðretmen, Deðiþime Direnç, Okullarda Deðiþim
|
