“Kiþiye özel anlaþma” kavramý, Rousseau ve çalýþma arkadaþlarýnýn (2006, p. 978) sýkça alýntýlanan bir tanýmlarýnda, "tek tek çalýþanlar ve iþverenleri arasýnda her iki tarafa fayda saðlayan koþullara iliþkin olarak müzakere edilen, standart dýþý nitelikte, gönüllü, kiþiselleþtirilmiþ anlaþmalar" olarak geçmektedir. Son yirmi yýlda çok sayýda alan araþtýrmasýyla güçlenen alanyazýn, kiþiye özel anlaþmalarýn, örgütsel etkililiðe ve çalýþanlarýn esenliðine olan etkileri þeklinde iki baþlýk altýnda özetlenebilecek olumlu sonuçlarýnýn olduðunu göstermektedir. Bu anlaþmalarýn gerçekleþtirilmesini etkileyen faktörlere iliþkin farklý sektörlerde çok sayýda araþtýrma yapýlmýþ olmasýna karþýn, kiþiye özel anlaþmalarýn okul ortamýndaki kolaylaþtýrýcý faktörlerinin henüz ortaya konmadýðý da görülmektedir. Alanyazýnda görülen bu eksiklikten yola çýkarak gerçekleþtirilen bu çoklu durum çalýþmasýnýn amacý, kamuya ve özel sektöre ait okullarda görev yapmakta olan on altý okul müdürünün deneyimlerine dayalý olarak, müdürlerin öðretmenlerle böylesi anlaþmalar yapmalarýný kolaylaþtýran faktörleri ortaya koymaktýr. Araþtýrmanýn bulgularý, ilgili alanyazýnda farklý isimlendirmelerle olsa da sýkça geçen altý ayrý alt boyut (mesleki geliþim, iþin içeriði, çalýþma programý, çalýþma mahalli, azaltýlmýþ iþ yükü, ücretlendirme) çerçeve alýnarak raporlanmýþ ve bulgulara dayalý araþtýrma ve uygulama önerileri geliþtirilmiþtir. Araþtýrmanýn öne çýkan uygulama önerilerinden biri þöyledir: Öðretmenler arasýndaki dengelerin bozulmasýndan ve çatýþmalarýn artmasýndan çekindiði için onlarla kiþiye özel anlaþmalar yapmaktan uzak durma eðilimindeki okul yöneticileri, bu uygulamanýn öðretmenlerin daha verimli çalýþmalarýný saðlayarak okulun etkililiðini artýrma potansiyeline sahip olmasý nedeniyle, riskleri göze alýnmasý ve ustalýkla yürütülmesi gereken bir süreç olduðuna ikna edilmelidirler. (ORCID ID: 0000-0003-2237-4233)
Anahtar Kelimeler: Kiþiye özel anlaþmalar, okul müdürleri, öðretmenler, çoklu durum çalýþmasý
|
