| |
Giriþ: Ýnsanoðlu genel anlamda, sosyal bir varlýk diye tanýmlanýr. Baþka insanlarla iletiþime geçme, onlarýn fikirlerini, dünya görüþlerini anlama, baþkalarý ile beraber yaþama isteði içerisindedir. Sosyal bir ortamda yaþamýný devam ettiren kiþinin baþarýlý bir sosyal yeteneðe sahip olabilmesi için bireylerarasý iletiþimin nasýl kurulduðunu çok iyi öðrenmiþ olmasý gerekir. Bireylerarasýndaki iliþkilerin tamamý iletiþime baðlý olarak gerçekleþmektedir. Bir insan, baþka insanlarla iletiþime geçerken bazen birtakým problemler, zorluklar, psikolojik çatýþmalar yaþayabilir. Kiþiler arasý iliþkilerde, geçmiþ yaþantýlardaki, düþüncelerdeki, deðerlerdeki, istek ve gereksinimlerdeki farklýlýklardan doðan anlaþmazlýklarýn olmasý doðaldýr. Kiþinin duygularýný ve fikirlerini muhatabý olan þahýslara istediði þekilde iletemediði durumlarda tartýþma ve çatýþmalar ortaya çýkmaktadýr. Zamanýmýzda meydana gelen hýzlý geliþim ve deðiþim, farklýlýklarýn çoðalmasýna sebep olmaktadýr. Bu durum sosyal hayatýn önemli bir boyutu olan çatýþmayý kaçýnýlmaz bir hale getirmektedir. Çatýþma, bir veya kiþinin herhangi bir konuyla alakalý yaþadýðý doðal bir anlaþmazlýk ya da gerginlik halidir. Çatýþma insan hayatýnýn ve iliþkilerinin kaçýnýlmaz bir parçasý haline gelmiþtir. Ýnsanlar hayatlarý süresince evde, çalýþtýðý yerde, çarþýda, okulda çatýþma durumlarý ile karþýlaþabilirler. Toplumsal bir yapý olan ve beþeri þartlardan meydana gelen örgütlerde bazý durumlarda anlaþmazlýklar ve sorunlarýn olmasý normaldir. Okullar eðitim örgütlerinin en büyük ve en önemli alt sistemidir. Her sosyal kurumda görüldüðü gibi okullarda da farklý türden çatýþmalar ve sorunlar yaþanmaktadýr. Okulu meydana getiren bireyler arasýnda algý farklýlýklarý, kiþilik farklýlýklarý, uzmanlýk alanýndaki farklýlýklar ve amaçlara ulaþýlacak yöntemler konusundaki farklýlýklar gibi birçok farklýlýklar bulunmaktadýr. Bu farklýlýklara sahip bireylerin etkileþimleri sonucunda çatýþmalarýn yaþanmasý kaçýnýlmaz olmaktadýr. Amaç: 2015-2016 öðretim yýlýnda Ýstanbul Ýli Baðcýlar Ýlçesinde bulunan Alaattin Nilüfer Kadayýfçýoðlu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile Baðcýlar Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde 11. sýnýfta eðitim alan kýz ve erkek öðrencilerin çatýþma nedenlerini belirlemek ve bu nedenlerin cinsiyete, yaþa, okuduklarý alana, alandan memnuniyet düzeyine, akademik baþarýya, anne ve babanýn eðitim seviyesine ve ailenin ekonomik durumuna göre anlamlý bir farklýlýk gösterip göstermediðini anlamaktýr. Kapsam: Araþtýrma 2015-2016 eðitim öðretim yýlýnda Ýstanbul ili Baðcýlar ilçesinde mesleki ve teknik Anadolu liselerinde öðrenim görmekte olan tabakalý örnekleme yöntemi ile seçilen 178 kýz ve 161 erkek öðrenci olmak üzere toplamda 339 katýlýmcý üzerinde gerçekleþtirilmiþtir. Sýnýrlýklar: 2015-2016 öðretim yýlýnda Ýstanbul Ýli Baðcýlar Ýlçesinde bulunan Alaattin Nilüfer Kadayýfçýoðlu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde bulunan Çocuk Geliþimi ve Eðitimi, Güzellik ve Saç Bakým Hizmetleri, Halkla Ýliþkiler ve Organizasyon Hizmetleri, Yiyecek Ýçecek Hizmetleri, Grafik ve Fotoðraf, Biliþim Teknolojileri bölümleri, 11. sýnýfta öðrenim gören 438 kýz öðrenci ve Baðcýlar Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde bulunan Elektrik Elektronik Teknolojisi Alaný, Ýnþaat Teknolojisi Alaný, Motorlu Araçlar Teknolojisi, Makine Teknolojisi, Tesisat Teknolojisi ve Ýklimlendirme, Uçak Bakým bölümleri, 11. sýnýfta öðrenim gören 593 erkek öðrenci ile sýnýrlýdýr. Yöntem: Araþtýrmada öðrencilerin çatýþma nedenlerini belirlemek için “Öðrenci Çatýþma Nedenleri Ölçeði” kullanýlmýþtýr. Elde edilen bulgularýn incelenmesinde SPSS paket programý kullanýlarak, bulgular üzerinde aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, anova testi, kruskal Wallis analizleri yapýlmýþtýr. Bulgular ve Sonuç: Veri analizi sonuçlarýna göre meslek lisesi öðrencilerinin çatýþma nedenlerinin; okul ve okul yönetiminden kaynaklý çatýþma nedenleri “düþük” düzeyde, öðretmenlerden kaynaklý çatýþma nedenleri ile kendisi ve diðer öðrencilerden kaynaklý çatýþma nedenleri “yüksek” düzeyde ve toplam çatýþma nedenleri ise “orta” düzeydedir. Mesleki lisesi öðrencilerinin çatýþma nedenleri incelendiðinde, öðretmenlerden kaynaklý çatýþma nedenlerinden en yüksek deðer aldýðý görülürken, en az deðeri ise okul ve okul yönetiminden kaynaklý çatýþma nedenlerinden aldýðý görülmektedir. Meslek lisesi öðrencilerin çatýþma nedenleri yaþ, baba eðitim seviyesi ve aile ekonomik durum farklýlýklarýna göre anlamlý bir farklýlaþmaya neden olmazken, öðrencilerin cinsiyet, öðrenim görmekte olduðu alan, öðrenim görmekte olduðu alandan memnuniyet düzeyi, akademik baþarý, anne eðitim düzeyi deðiþkenlerine göre anlamlý farklýlaþmaya neden olmaktadýr. Buna göre; kýz ve erkek öðrencilerin çatýþma nedenlerine baðlý algý seviyeleri arasýnda anlamlý bir fark olduðu ve bu farkýn kýz öðrenciler lehine olduðu tespit edilmiþtir. Sözel alaný öðrencilerinin çatýþma nedenlerine iliþkin algýsý sayýsal alaný öðrencilerine göre daha olumludur. Çok memnunum diyen meslek lisesi öðrencileri, çatýþma nedenleri bakýmýndan hiç memnun deðilim diyen meslek lisesi öðrencilerine göre daha olumludur. Çok baþarýlýyým diyen meslek lisesi öðrencileri, çatýþma nedenleri bakýmýndan çok baþarýsýzým diyen meslek lisesi öðrencilerine göre daha olumludur. Üniversite mezunu anneye sahip meslek lisesi öðrencileri, çatýþma nedenleri bakýmýndan okur yazar olmayan anneye sahip meslek lisesi öðrencilerine göre daha olumludur.
Anahtar Kelimeler: Meslek Lisesi, Öðrenci, Çatýþma Nedenleri
|
