Giriþ: Ýnsaný, diðer canlýlardan farklý kýlan ve toplumsal bir varlýk olmasýný saðlayan en önemli özelliði öðrenme yeteneðidir. Bireyin yaþamý boyunca geliþimi ve edineceði beceriler öðrenmesinin ürünü olarak ortaya çýkmaktadýr (Aydýn, 2004). Öðrenme, belli bir sürede baþlayýp biten bir olay deðildir, yaþam boyu sürer ve çevreyle etkileþim sonucu geliþir. Birey doðduðu andan itibaren öðrenmeye baþlar. Ailede baþlayan öðrenme daha sonra okulda daha planlý bir þekilde devam eder. Okul öncesi dönemden baþlamak üzere örgün eðitim kurumlarýnda, çocuklardan birçok bilgi öðrenmeleri beklenmektedir. Bu öðrenme sürecinde aktif bir rol oynayan yetiþkinlerin; kendi öðrenmenin farkýnda olmalarý, onlarýn çocuklarýn öðrenmelerini desteklemeleri açýsýndan önemli görülmektedir. Weinstein ve Mayer (l986)'e göre; iyi bir öðretim, öðrenciye nasýl öðrenebileceðini, nasýl hatýrlayacaðýný, kendi kendini nasýl güdüleyeceðini ve kendi öðrenmesini etkili olarak nasýl kontrol edip yönlendirebileceðini öðretmeyi kapsar (Akt. Senemoðlu, 1998). Senemoðlu (1998) çocuklara, öðrenme ve çalýþma stratejilerinin ilkokuldan baþlayarak hatta okul öncesi yýllarda öðretilmesi gerektiðini vurgulamaktadýr. Bu nedenle öðrenme; çocukluktan yetiþkinliðe yaþamýn her döneminde hayatýmýzda olan önemli bir kavramdýr. Öðrenmenin biliþsel olduðu kadar duyuþsal deðiþkenlerle, inançlarla olan iliþkisini ortaya koyan araþtýrmalar son yýllarda giderek artmaktadýr. Bu doðrultuda öðrenmeye yönelik algýlarýn araþtýrýlmasý da önemli görülmektedir. Amaç: Bu araþtýrma meslek yüksekokulu çocuk geliþimi önlisans programýnda öðrenim gören öðrencilerin öðrenmeye iliþkin sahip olduklarý metaforlarýný (zihinsel imgeleri) ortaya çýkarmak amacýyla yapýlmýþtýr. Çocuk geliþimi öðrencilerinin öðrenmeye iliþkin algýlarý, bilgi ve deneyimleri önemlidir. Çünkü ileride çocuklarýn nasýl öðrendiklerini bilmeleri mesleki geliþimleri açýsýndan önemli olacaktýr. Öðrenmeye yönelik algýlarý hem kendi öðrenmelerini hem de çocuk geliþiminde öðrenmenin önemini kavramalarýný etkileyeceði düþünülmektedir. Kapsam: Araþtýrmada, 2017-2018 bahar yarýyýlýnda bir meslek yüksekokulunun çocuk geliþimi bölümünde öðrenim gören 100 öðrenciden veriler toplanmýþtýr. “Benim için öðrenme……….gibidir. Çünkü…………………” þeklinde boþluk doldurmalar verilip öðrencilerin tamamlamalarý istenmiþtir. Katýlýmcýlarýn ürettikleri bu metaforlar bu araþtýrmada temel veri kaynaðý olarak kullanýlmýþtýr. Bu çalýþma katýlýmcýlarýn gönüllülük esasý gözetilerek gerçekleþtirilmiþtir. Araþtýrmanýn geçerliliðini artýrmak için toplanan veriler ayrýntýlý bir þekilde rapor edilerek, görüþülen bireylerden doðrudan alýntýlara yer verilmiþtir (Yýldýrým ve Þimþek, 2011).Sýnýrlýklar: Araþtýrma tek bir üniversiteden ve 100 öðrenciden toplanan verileri kapsamaktadýr. Yöntem: Araþtýrmada nitel araþtýrma yöntemlerinden olgubilim yöntemi tercih edilmiþtir. Olgubilim (fenemonoloji) çalýþmalarýnda genellikle belli bir olguya iliþkin bireysel algýlarýn veya perspektiflerin ortaya çýkarýlmasý ve yorumlanmasý amaçlanýr (Yýldýrým ve Þimþek, 2011). Araþtýrmanýn Problemi: Bu araþtýrmada " Meslek yüksekokulu çocuk geliþimi önlisans programýnda öðrenim gören öðrencilerin öðrenmeye iliþkin sahip olduklarý metaforlarý nasýldýr? " sorusuna yanýt aranmýþtýr. Bulgular: Araþtýrmanýn sonucunda toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiþtir. Öðrenmeye iliþkin metaforlar gruplandýrýlmýþ ve uygun alt baþlýklar altýnda toplanmýþtýr. Öðrencilerin verdikleri yanýtlara göre öðrenmeye dair toplam 10 farklý tema belirlenmiþtir. Belirlenen temalar adý altýnda kavramsal kategoriler oluþturulmuþtur. Belirlenen temalar “yaparak-yaþayarak, görselleþtirme, anlamlandýrma, bilgi edinme, ilgili ve meraklý olma, kendini geliþtirme, tekrarlama, davranýþa dönüþtürme, günlük yaþamla iliþkilendirme, güvenli iletiþim ve sevgi” olmuþtur. Kavramsal kategoriler ise biliþsel, duyuþsal ve davranýþsal olarak belirlenmiþtir. Sonuç: Belirlenen temalar ýþýðýnda öðrencilerin çoðunluðunun “yaparak-yaþayarak öðrenme” ve “meraklý ve ilgili olma” temasý adý altýnda toplandýklarý görülmüþtür. Diðer temalardan “görselleþtirme, zihinde canlandýrma, bilgi edinme, anlamlandýrma, ilgili ve meraklý olma, kendini geliþtirmek, tekrarlama, davranýþa dönüþtürme, günlük yaþamla iliþkilendirme” gibi temalar altýnda da toplanan öðrencilerin cevaplarý incelemiþlerdir. Sonuç olarak çocuk geliþimi öðrencilerinin öðrenmeye iliþkin algýlarýný çeþitlilik gösterdiði görülmüþtür. Metaforlar; biliþsel, duyuþsal ve davranýþsal olarak kategoriler altýnda toplanarak deðerlendirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Öðrenme, Metaforik algý, Çocuk geliþimi öðrencileri
|
