Giriþ: Teknolojide yaþanan geliþmeler ile birlikte cep telefonlarý evrim geçirip akýllý telefon ismini almýþ ve neredeyse bilgisayarlarýn yapabileceði iþlemleri yapabilir güce ulaþmýþtýr. Ayný þekilde GSM teknolojileri de ilerleyip evlerimizde kullandýðýmýz karasal internet hýzlarýna eriþmiþtir. Bu yaþanan deðiþimler GSM abonelerinin cep telefonlarýný kullaným alanlarýný geniþletmiþ ve sosyal aðlara baðlanabilme özelliði sayesinde kullanýcýlarýnda yepyeni ihtiyaçlarý güdümlemiþ ve yeni iletiþim yollarý açmýþtýr. Araþtýrmada hizmet sektörü anlatýlmýþ ve hizmet pazarlama karmasýný oluþturan 8P incelenmiþtir, ardýndan GSM teknolojileri hakkýnda bilgiler verilmiþ, ve Türkiye’de GSM sektörünün mevcut durumu hakkýnda araþtýrmalara yer verilerek, internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarý iþlenmiþ ve verdikleri hizmetler detaylandýrýlarak, GSM operatörleri ile mobil iletiþim uygulamalarýnýn pazarlama karmalarý karþýlaþtýrýlmýþ ve pazarlama karmasýndaki her bir P’de nasýl birbirlerine rakip olduklarý anlatýlmýþtýr. Son bölümde ise mobil iletiþim uygulamalarýnýn kullanýmlarýný ölçmek ve kullaným nedenlerini araþtýrmak için yapýlmýþ olan anket sonuçlarý SPSS programý ile deðerlendirilerek, sonuçlar raporlanmýþtýr. Amaç: Bu çalýþmanýn amacý araþtýrmaya katýlan GSM abonelerinin mevcut kullanýmlarýný ölçmek (ses – internet- sms),GSM abonelerinin internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarýnýn kullanýmýný ölçmek ve kimlerin kullandýðýný belirlemek, GSM abonelerinin internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarýnýn hangi ürünlerini ne sýklýkta kullandýðýný ölçmek (kullaným amacýný),GSM abonelerinin internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarýndan ne kadar memnun olduklarýný ve hangi ürünlerden ne kadar memnun kaldýðýný ölçmek ve GSM abonelerinin internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarýný tercih etmelerindeki nedenleri ve önem derecelerini belirlemektir.Kapsam: Yapýlan bu araþtýrmanýn evrenini Ýstanbul ‘da yaþayan ve bir GSM abonesi olan bireyler oluþturmaktadýr. Anket, www.surveymonkey.com adresindeki anket hazýrlama ve veri toplama internet sitesi aracýlýðýyla yapýlmýþtýr. Katýlýmcýlar, bu internet sitesinde anketlerini doldurmuþlardýr ve veriler bu siteden alýnarak SPSS programý ile analiz edilmiþtir.Örneklemi rasgele yöntemle seçilmiþ 980 katýlýmcý oluþturmaktadýr. Sýnýrlýklar: Araþtýrma yüksek maliyet ve zaman gerektirdiðinden, Ýstanbul ilinde yaþayan ve GSM aboneliði olan bireylerle sýnýrlandýrýlmýþtýr.Yöntem: Ankette 25 soru bulunmaktadýr. Ýlk 7 soru ile mevcut abone profilleri, iletiþim alýþkanlýklarý ve cep telefonlarýnýn özelliði hakkýnda bilgiler sorulmuþtur. Sonraki 5 soru ile mobil uygulamalar aracýlýðý ile mesajlaþma alýþkanlýðý ölçülmüþ ve memnuniyetleri sorulmuþ, takip eden 5 soru ile de yine bu uygulamalar aracýlýðý ile sesli ve görüntülü görüþme alýþkanlýklarý hakkýnda bilgiler ve memnuniyetleri sorulmuþtur. Son sorular ise katýlýmcýlarýn demografik özelliklerini öðrenmek için sorulmuþtur. Anket 17.10.2017 – 21.12.2017 tarihleri arasýnda yayýnlanmýþ ve 980 kiþi tarafýndan cevaplanmýþtýr. 980 anketin 742’si eksiksiz doldurulduðu için yapýlan analizler bu örneklem grubu üzerinden tamamlanmýþtýr. Araþtýrmadan elde edilen veriler SPSS 21.0 istatistik programý ile analiz edilmiþ, güvenirlilik geçerlilik saðlanmýþtýr. Cronbach’s Alpha kat sayýsý olarak 0.93 deðeri elde edilmiþtir. Araþtýrmadan elde edilen verilerin analizinde betimleyici istatistikler, güvenilirlik analizi, faktör Analizi, t-testi analizi ve varyans analizi test teknikleri kullanýlmýþtýr. Bulgular: Ankete katýlan deneklerin yüzde 46,4’ü bayan, %53,6’sý erkektir. Ankete katýlanlarýn yaþlarý 15 ve 60 yaþ arasýnda deðiþmektedir. Örneklemin büyük bir çoðunluðunu çalýþan kitle oluþturmaktadýr. Çalýþmayanlar ise yüzde 6,5’ini oluþturmaktadýr. Ankete katýlanlarýn gelirleri incelendiðinde aylýk geliri 0-1000 tl arasýnda olanlar % 28.2 ile büyük bir çoðunluðu oluþturmaktadýr. Maaþ yükseldikçe katýlýmcýlarýn toplam katýlýmcýlara oraný ise düþüþ göstermektedir. Akýllý telefon kullanan katýlýmcýlarýn aylýk görüþme süreleri ölçülmüþtür. En yaygýn kullanýmýn yüzde 36,7 ile 250-500 dakika arasý gerçekleþtiði görülmüþtür. Akýllý telefon kullanýcýlarýnýn SMS kullanýmý, wireless intelligence’dan alýnan raporundaki ortalamanýn çok altýnda kaldýðý görülmüþtür. 251 kiþi yani akýllý telefon kullanýcýlarýnýn yüzde 43,9’u ayda sadece 0-50 arasý SMS gönderimi yapmaktadýr. Kullanýcýlarýn telefon modelleri de deðiþiklik göstermektedir. Apple markasýnýn üstünlüðü göze çarpmaktadýr. Ýþletim sistemleri ise karþýlaþtýrýldýðýnda Apple’ýn IOS iþletim sisteminin kullanýmý %53 iken Google’a ait Android iþletim sisteminin kullanýmý %37’dir. Sonuç: Teknolojide yaþanan geliþmeler ile birlikte GSM teknolojileri de geliþmeler göstermiþ, 2G teknolojisi yerine 3G’ye býrakmýþ ve dünyada 4G teknolojisi kullanýma açýlmaya baþlamýþtýr. Bu geliþmeler ile birlikte data hýzlarý kilo bit ile ölçülen hýzlardan mega bitlere yükselmiþ ve ses kalitesi de yükselmiþtir. Bu teknolojik geliþmelere paralel olarak cep telefonlarý da büyük geliþmeler göstermiþ, bilgisayarlarýn iþlem yapabilme hýzlarýna ulaþmýþ ve hatta isim deðiþtirerek akýllý telefon ismini almýþtýr. Ayrýca sosyal aðlarda kullanýmýn yaygýnlaþmasý sonrasý bu aðlar cep telefonlarýndan ulaþýlabilir duruma gelmiþ ve tüketicilere yeni mobil iletiþim yollarý açmýþtýr ve kullanýcýlarýna faydalanabilecekleri birçok üstün özellik sunmuþtur. Akýllý telefonlarýn saðlamýþ olduklarý üstün özelliklerden biride 3. Parti uygulama geliþtiriciler tarafýndan hazýrlanmýþ olan uygulamalarý da destekliyor olmalarýdýr. Skype, Viber, Whatsapp, Blackberry Messenger gibi uygulamalar sayesinde artýk GSM aboneleri telefonlarýndan diðer uygulama kullanýcýlarýna bedava SMS gönderebilme ve bedava sesli veya görüntülü görüþme yapabilmektedirler. Bu durum GSM operatörleri için bir tehlike arz etmekte ve yeni rakiplerin ortaya çýkmasýna neden olmaktadýr. Çalýþma sonunda, yapýlan analizler mobil iletiþim uygulamalarýnýn tüketiciler tarafýndan ne miktarda kullanýldýðý ve operatörlerin gelirlerinin ne kadar tehlikede olduðunu ortaya koymuþtur. Akýllý telefon kullanýmý, GSM abonelerinin kullaným tercihleri üzerinde etkisi olmaktadýr. Özellikle mesajlaþma servislerinde yaþanan memnuniyet kullanýcýlarýn geleneksel SMS kullanýmýnýn yerine bu uygulamalarý kullanmaya baþladýðýna iþaret etmektedir. Hizmet pazarlama karmasýnýn her elemanýn bu sektördeki önemi ortaya konmuþtur. Ýnternet paketine sahip bir abonenin telefonunun çektiði her yerde internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarýna eriþimi olduðu için aslýnda pazarlama karmasýnda bulunan yer (place)’in bu uygulamalar içinde geçerli olduðu görülmüþtür. GSM abonelerinin internet tabanlý mobil iletiþim uygulamalarýndan memnun kaldýklarý bulgulanmýþtýr.Whatsapp, Viber, Skype vb. mesajlaþma uygulamalarýndaki özelliklerin hangi amaçla kullanýldýðý araþtýrýldýðýnda en sýk kullanýlan özellik resim gönderme özelliðidir.Sesli not gönderimi ve kiþi paylaþýmý çok fazla kullanýlmadýðý tespit edilmiþ ve pek ilgi duyulan özellikler olmadýðý sonucuna varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: GSM, Mobil, Hizmet Pazarlamasý, Pazarlama Karmasý
|
