Giriş: Teknolojide yaşanan gelişmeler ile birlikte cep telefonları evrim geçirip akıllı telefon ismini almış ve neredeyse bilgisayarların yapabileceği işlemleri yapabilir güce ulaşmıştır. Aynı şekilde GSM teknolojileri de ilerleyip evlerimizde kullandığımız karasal internet hızlarına erişmiştir. Bu yaşanan değişimler GSM abonelerinin cep telefonlarını kullanım alanlarını genişletmiş ve sosyal ağlara bağlanabilme özelliği sayesinde kullanıcılarında yepyeni ihtiyaçları güdümlemiş ve yeni iletişim yolları açmıştır. Araştırmada hizmet sektörü anlatılmış ve hizmet pazarlama karmasını oluşturan 8P incelenmiştir, ardından GSM teknolojileri hakkında bilgiler verilmiş, ve Türkiye’de GSM sektörünün mevcut durumu hakkında araştırmalara yer verilerek, internet tabanlı mobil iletişim uygulamaları işlenmiş ve verdikleri hizmetler detaylandırılarak, GSM operatörleri ile mobil iletişim uygulamalarının pazarlama karmaları karşılaştırılmış ve pazarlama karmasındaki her bir P’de nasıl birbirlerine rakip oldukları anlatılmıştır. Son bölümde ise mobil iletişim uygulamalarının kullanımlarını ölçmek ve kullanım nedenlerini araştırmak için yapılmış olan anket sonuçları SPSS programı ile değerlendirilerek, sonuçlar raporlanmıştır. Amaç: Bu çalışmanın amacı araştırmaya katılan GSM abonelerinin mevcut kullanımlarını ölçmek (ses – internet- sms),GSM abonelerinin internet tabanlı mobil iletişim uygulamalarının kullanımını ölçmek ve kimlerin kullandığını belirlemek, GSM abonelerinin internet tabanlı mobil iletişim uygulamalarının hangi ürünlerini ne sıklıkta kullandığını ölçmek (kullanım amacını),GSM abonelerinin internet tabanlı mobil iletişim uygulamalarından ne kadar memnun olduklarını ve hangi ürünlerden ne kadar memnun kaldığını ölçmek ve GSM abonelerinin internet tabanlı mobil iletişim uygulamalarını tercih etmelerindeki nedenleri ve önem derecelerini belirlemektir.Kapsam: Yapılan bu araştırmanın evrenini İstanbul ‘da yaşayan ve bir GSM abonesi olan bireyler oluşturmaktadır. Anket, www.surveymonkey.com adresindeki anket hazırlama ve veri toplama internet sitesi aracılığıyla yapılmıştır. Katılımcılar, bu internet sitesinde anketlerini doldurmuşlardır ve veriler bu siteden alınarak SPSS programı ile analiz edilmiştir.Örneklemi rasgele yöntemle seçilmiş 980 katılımcı oluşturmaktadır. Sınırlıklar: Araştırma yüksek maliyet ve zaman gerektirdiğinden, İstanbul ilinde yaşayan ve GSM aboneliği olan bireylerle sınırlandırılmıştır.Yöntem: Ankette 25 soru bulunmaktadır. İlk 7 soru ile mevcut abone profilleri, iletişim alışkanlıkları ve cep telefonlarının özelliği hakkında bilgiler sorulmuştur. Sonraki 5 soru ile mobil uygulamalar aracılığı ile mesajlaşma alışkanlığı ölçülmüş ve memnuniyetleri sorulmuş, takip eden 5 soru ile de yine bu uygulamalar aracılığı ile sesli ve görüntülü görüşme alışkanlıkları hakkında bilgiler ve memnuniyetleri sorulmuştur. Son sorular ise katılımcıların demografik özelliklerini öğrenmek için sorulmuştur. Anket 17.10.2017 – 21.12.2017 tarihleri arasında yayınlanmış ve 980 kişi tarafından cevaplanmıştır. 980 anketin 742’si eksiksiz doldurulduğu için yapılan analizler bu örneklem grubu üzerinden tamamlanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 21.0 istatistik programı ile analiz edilmiş, güvenirlilik geçerlilik sağlanmıştır. Cronbach’s Alpha kat sayısı olarak 0.93 değeri elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde betimleyici istatistikler, güvenilirlik analizi, faktör Analizi, t-testi analizi ve varyans analizi test teknikleri kullanılmıştır. Bulgular: Ankete katılan deneklerin yüzde 46,4’ü bayan, %53,6’sı erkektir. Ankete katılanların yaşları 15 ve 60 yaş arasında değişmektedir. Örneklemin büyük bir çoğunluğunu çalışan kitle oluşturmaktadır. Çalışmayanlar ise yüzde 6,5’ini oluşturmaktadır. Ankete katılanların gelirleri incelendiğinde aylık geliri 0-1000 tl arasında olanlar % 28.2 ile büyük bir çoğunluğu oluşturmaktadır. Maaş yükseldikçe katılımcıların toplam katılımcılara oranı ise düşüş göstermektedir. Akıllı telefon kullanan katılımcıların aylık görüşme süreleri ölçülmüştür. En yaygın kullanımın yüzde 36,7 ile 250-500 dakika arası gerçekleştiği görülmüştür. Akıllı telefon kullanıcılarının SMS kullanımı, wireless intelligence’dan alınan raporundaki ortalamanın çok altında kaldığı görülmüştür. 251 kişi yani akıllı telefon kullanıcılarının yüzde 43,9’u ayda sadece 0-50 arası SMS gönderimi yapmaktadır. Kullanıcıların telefon modelleri de değişiklik göstermektedir. Apple markasının üstünlüğü göze çarpmaktadır. İşletim sistemleri ise karşılaştırıldığında Apple’ın IOS işletim sisteminin kullanımı %53 iken Google’a ait Android işletim sisteminin kullanımı %37’dir. Sonuç: Teknolojide yaşanan gelişmeler ile birlikte GSM teknolojileri de gelişmeler göstermiş, 2G teknolojisi yerine 3G’ye bırakmış ve dünyada 4G teknolojisi kullanıma açılmaya başlamıştır. Bu gelişmeler ile birlikte data hızları kilo bit ile ölçülen hızlardan mega bitlere yükselmiş ve ses kalitesi de yükselmiştir. Bu teknolojik gelişmelere paralel olarak cep telefonları da büyük gelişmeler göstermiş, bilgisayarların işlem yapabilme hızlarına ulaşmış ve hatta isim değiştirerek akıllı telefon ismini almıştır. Ayrıca sosyal ağlarda kullanımın yaygınlaşması sonrası bu ağlar cep telefonlarından ulaşılabilir duruma gelmiş ve tüketicilere yeni mobil iletişim yolları açmıştır ve kullanıcılarına faydalanabilecekleri birçok üstün özellik sunmuştur. Akıllı telefonların sağlamış oldukları üstün özelliklerden biride 3. Parti uygulama geliştiriciler tarafından hazırlanmış olan uygulamaları da destekliyor olmalarıdır. Skype, Viber, Whatsapp, Blackberry Messenger gibi uygulamalar sayesinde artık GSM aboneleri telefonlarından diğer uygulama kullanıcılarına bedava SMS gönderebilme ve bedava sesli veya görüntülü görüşme yapabilmektedirler. Bu durum GSM operatörleri için bir tehlike arz etmekte ve yeni rakiplerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Çalışma sonunda, yapılan analizler mobil iletişim uygulamalarının tüketiciler tarafından ne miktarda kullanıldığı ve operatörlerin gelirlerinin ne kadar tehlikede olduğunu ortaya koymuştur. Akıllı telefon kullanımı, GSM abonelerinin kullanım tercihleri üzerinde etkisi olmaktadır. Özellikle mesajlaşma servislerinde yaşanan memnuniyet kullanıcıların geleneksel SMS kullanımının yerine bu uygulamaları kullanmaya başladığına işaret etmektedir. Hizmet pazarlama karmasının her elemanın bu sektördeki önemi ortaya konmuştur. İnternet paketine sahip bir abonenin telefonunun çektiği her yerde internet tabanlı mobil iletişim uygulamalarına erişimi olduğu için aslında pazarlama karmasında bulunan yer (place)’in bu uygulamalar içinde geçerli olduğu görülmüştür. GSM abonelerinin internet tabanlı mobil iletişim uygulamalarından memnun kaldıkları bulgulanmıştır.Whatsapp, Viber, Skype vb. mesajlaşma uygulamalarındaki özelliklerin hangi amaçla kullanıldığı araştırıldığında en sık kullanılan özellik resim gönderme özelliğidir.Sesli not gönderimi ve kişi paylaşımı çok fazla kullanılmadığı tespit edilmiş ve pek ilgi duyulan özellikler olmadığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: GSM, Mobil, Hizmet Pazarlaması, Pazarlama Karması
|
