Öz: Bu araþtýrmanýn amacý, ilkokul 4. Sýnýf öðrencilerin “ortaokul” kavramýna iliþkin görüþlerini metafor yolu ile incelemektir. Araþtýrmanýn çalýþma grubunu 2018 - 2019 1. Dönem eðitim-öðretim yýlý Esenler ve Baðcýlar ilçelerinde 2 farklý resmi ilkokulda öðrenim gören ilkokul 4. Sýnýf öðrencileri (n=314) oluþturmaktadýr. Araþtýrmada nitel araþtýrma modellerinden olgubilim deseni kullanýlmýþ ve öðrencilerden “Ortaokul ……… benzer; çünkü ………” cümlesini tamamlamalarý istenmiþtir. Araþtýrma kapsamýnda elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanýlmýþtir. Araþtýrma sonucunda elde edilen bulgularda ilkokul 4. Sýnýf öðrencilerinin 10 kategori altýnda 147 metafor (çoðunluðu tarafýndan üretilen ilk beþ metafor; ev, ilkokul, zor bir okul, bilgi evi, eðlence metaforlarýnýn olduðu) ürettikleri görülmüþtür. Araþtýrmaya katýlan ilkokul 4. Sýnýf öðrencilerinin ürettikleri bu metaforlardan oluþturulan kategoriler sýrasýyla; fiziksel büyüklük/þekil benzerliði (f=77) kategorisinde, bilgilendirici/öðretici (f=56) kategorisi, zorluk duygusu (f=53) kategorisi, eðlenceli ortam (f=31) kategorisinde, aile kavramý (f=23) kategorisi, benzerlik algýsý (f=19) kategorisi, disiplin (f=15) kategorisinde, geliþim/büyüme (f=12) kategorisi, geleceðin belirleyicisi (f=9) kategorisi, çeþitlilik/farklýlýk (f=8) kategorisi olarak saptanmýþtýr. Araþtýrmaya katýlan öðrencilerin “ortaokul” kavramýna dair ürettikleri metaforlarýn büyük bir çoðunluðu olumlu ifadelerden oluþmakla birlikte en çok üretilen metaforlarýn, ilkokul 4. Sýnýf öðrencilerin geliþim dönemi olan somut iþlemler döneminde olmalarýndan dolayý þekilsel ve fiziksel kavramlarýn ön plana çýktýðý metaforlar olduðu düþünülebilir. Ayrýca “ortaokul” kavramýný bilgi ve öðreticilik olarak tanýmlayan, aile benzetmesiyle duygusal bir bað olarak yorumlayan, tüm okullar gibi ortaokulun da ayný olduðunu düþünen, derslerin ve öðretmenlerin artmasý ile zorlu ve disiplinli bir sürecin baþlayacaðýný ifade eden, çoðalan derslerle birlikte oldukça eðlenceli bir ortam bulacaðýný düþünen, ortaokulu büyümek ve geliþmek ile özdeþleþtiren öðrenciler olduðu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ýlkokul 4.Sýnýf Öðrencileri, Ortaokul, Metafor, Algý
|
