Öz: Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. Sınıf öğrencilerin “ortaokul” kavramına ilişkin görüşlerini metafor yolu ile incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018 - 2019 1. Dönem eğitim-öğretim yılı Esenler ve Bağcılar ilçelerinde 2 farklı resmi ilkokulda öğrenim gören ilkokul 4. Sınıf öğrencileri (n=314) oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma modellerinden olgubilim deseni kullanılmış ve öğrencilerden “Ortaokul ……… benzer; çünkü ………” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgularda ilkokul 4. Sınıf öğrencilerinin 10 kategori altında 147 metafor (çoğunluğu tarafından üretilen ilk beş metafor; ev, ilkokul, zor bir okul, bilgi evi, eğlence metaforlarının olduğu) ürettikleri görülmüştür. Araştırmaya katılan ilkokul 4. Sınıf öğrencilerinin ürettikleri bu metaforlardan oluşturulan kategoriler sırasıyla; fiziksel büyüklük/şekil benzerliği (f=77) kategorisinde, bilgilendirici/öğretici (f=56) kategorisi, zorluk duygusu (f=53) kategorisi, eğlenceli ortam (f=31) kategorisinde, aile kavramı (f=23) kategorisi, benzerlik algısı (f=19) kategorisi, disiplin (f=15) kategorisinde, gelişim/büyüme (f=12) kategorisi, geleceğin belirleyicisi (f=9) kategorisi, çeşitlilik/farklılık (f=8) kategorisi olarak saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin “ortaokul” kavramına dair ürettikleri metaforların büyük bir çoğunluğu olumlu ifadelerden oluşmakla birlikte en çok üretilen metaforların, ilkokul 4. Sınıf öğrencilerin gelişim dönemi olan somut işlemler döneminde olmalarından dolayı şekilsel ve fiziksel kavramların ön plana çıktığı metaforlar olduğu düşünülebilir. Ayrıca “ortaokul” kavramını bilgi ve öğreticilik olarak tanımlayan, aile benzetmesiyle duygusal bir bağ olarak yorumlayan, tüm okullar gibi ortaokulun da aynı olduğunu düşünen, derslerin ve öğretmenlerin artması ile zorlu ve disiplinli bir sürecin başlayacağını ifade eden, çoğalan derslerle birlikte oldukça eğlenceli bir ortam bulacağını düşünen, ortaokulu büyümek ve gelişmek ile özdeşleştiren öğrenciler olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: İlkokul 4.Sınıf Öğrencileri, Ortaokul, Metafor, Algı
|
