Amaç: Bu çalýþmanýn temel amacý Hadis Usûlü kitaplarýnýn sahâbe ile ilgili bilgiler (ma‘rifetu’s-sahâbe) konusunda müracaat edilmesi gereken kaynaklar olduðunu ortaya koymaktýr. Gereç-Yöntem: Çalýþma Hadis Usûlü’nde önemli etkileri olan altý kitap ile sýnýrlandýrýlmýþ, bu kitaplarýn konu ilgili bölümleri okunmuþ ve haklarýnda gerekli tespit ve deðerlendirmeler yapýlarak kayda geçirilmiþtir. Gerekçeler ve Önem: Ýbnu’s-Salâh (ö. 643/1245) gibi bazý Hadis âlimleri tarafýndan hakkýnda kitaplar yazýlan baþlý baþýna bir ilim olarak deðerlendirilen “ma‘rifetu’s-sahâbe” konusu bir çok Hadis Usûlü kitabýnda müstakil olarak ele alýnmýþtýr. Söz konusu kitaplarýn ilgili bölümlerinde sahâbe ile ilgili önemli bilgiler verilmektedir. Dolayýsýyla bu literatürün “ma‘rifetu’s-sahâbe” konusunda baþvurulmasý gereken kaynaklar olduðuna dikkat çekilmesi önem arzetmektedir. Sonuç: Sahâbe ile ilgili her türlü rivayet ve bilgiyi ifade etmek için kullanýlan “ma‘rifetu’s-sahâbe” terimi Hâkim en-Nîsâbûrî’nin (ö. 405/1014) Ma‘rifetu ‘ulûmi’l-hadîs’i ile beraber müstakil baþlýk altýnda ele alýnmaya baþlamýþtýr. Ýbnu’s-Salâh (ö. 643/1245) ise konuyu kendisinden önceki Hadis Usûlü müelliflerine nispeten daha ayrýntýlý bir þekilde ele almýþ ve kendisinden sonraki literatürü etkilemiþtir. “Ma‘rifetü’s-sahâbe” konusunu ele alma metodlarýndan hareketle Hadis Usûlcülerinin konularýn içeriði açýsýndan birbirlerini etkiledikleri anlaþýlmýþtýr. Bu etkilerin ne boyutta olduðunun tespit edilmesi açýsýndan ayný metodla baþka çalýþmalarýn yapýlmasý gerektiðine kanaat getirilmiþtir. Hadis Usûlü kitaplarýnýn özellikle “ma‘rifetü’s-sahâbe” baþlýklarý olmak üzere diðer bölümleri de sahâbe ile ilgili önemli bilgiler içermektedir. ORCID NO: 0000-0001-7146-5719
Anahtar Kelimeler: Hadis Usûlü, Sahâbe, Ma‘rifetu’s-sahâbe
|
