Amaç: Bu çalışmanın temel amacı Hadis Usûlü kitaplarının sahâbe ile ilgili bilgiler (ma‘rifetu’s-sahâbe) konusunda müracaat edilmesi gereken kaynaklar olduğunu ortaya koymaktır. Gereç-Yöntem: Çalışma Hadis Usûlü’nde önemli etkileri olan altı kitap ile sınırlandırılmış, bu kitapların konu ilgili bölümleri okunmuş ve haklarında gerekli tespit ve değerlendirmeler yapılarak kayda geçirilmiştir. Gerekçeler ve Önem: İbnu’s-Salâh (ö. 643/1245) gibi bazı Hadis âlimleri tarafından hakkında kitaplar yazılan başlı başına bir ilim olarak değerlendirilen “ma‘rifetu’s-sahâbe” konusu bir çok Hadis Usûlü kitabında müstakil olarak ele alınmıştır. Söz konusu kitapların ilgili bölümlerinde sahâbe ile ilgili önemli bilgiler verilmektedir. Dolayısıyla bu literatürün “ma‘rifetu’s-sahâbe” konusunda başvurulması gereken kaynaklar olduğuna dikkat çekilmesi önem arzetmektedir. Sonuç: Sahâbe ile ilgili her türlü rivayet ve bilgiyi ifade etmek için kullanılan “ma‘rifetu’s-sahâbe” terimi Hâkim en-Nîsâbûrî’nin (ö. 405/1014) Ma‘rifetu ‘ulûmi’l-hadîs’i ile beraber müstakil başlık altında ele alınmaya başlamıştır. İbnu’s-Salâh (ö. 643/1245) ise konuyu kendisinden önceki Hadis Usûlü müelliflerine nispeten daha ayrıntılı bir şekilde ele almış ve kendisinden sonraki literatürü etkilemiştir. “Ma‘rifetü’s-sahâbe” konusunu ele alma metodlarından hareketle Hadis Usûlcülerinin konuların içeriği açısından birbirlerini etkiledikleri anlaşılmıştır. Bu etkilerin ne boyutta olduğunun tespit edilmesi açısından aynı metodla başka çalışmaların yapılması gerektiğine kanaat getirilmiştir. Hadis Usûlü kitaplarının özellikle “ma‘rifetü’s-sahâbe” başlıkları olmak üzere diğer bölümleri de sahâbe ile ilgili önemli bilgiler içermektedir. ORCID NO: 0000-0001-7146-5719
Anahtar Kelimeler: Hadis Usûlü, Sahâbe, Ma‘rifetu’s-sahâbe
|
