Bu araþtýrmanýn amacý, genç yetiþkinlik bireylerde kendini nesneleþtirme düzeyleri ile beþ faktör kiþilik özellikleri arasýndaki iliþkinin incelenmesidir. Ayýrýcý kiþilik kuramý çerçevesinde yer alan beþ faktör kiþilik özellikleri nevrotiklik, dýþa dönüklük, deneyime açýklýk, uyumluluk ve öz disiplin alt boyutlarýna sahiptir. Nesneleþtirme kuramýyla þekillenen cinsel nesneleþtirmenin bir sonucu olarak geliþen kendini nesneleþtirme süreci, kiþinin meta olarak nitelendirildiði üçüncü bir bakýþ açýsýný içselleþtirdiði ve kendi bedeniyle iliþkili yaklaþýmý deðiþtirdiði bir etki olarak ele alýnmaktadýr. Alan yazýn incelendiðinde beþ faktör kiþilik özellikleri ve kendini nesneleþtirme kavramlarýnýn farklý deðiþkenler ile çalýþýldýðý görülmekle birlikte, birbirleri ile olan iliþkisinin incelenmediði görülmüþtür. Bu sebeple, yapýlan çalýþmanýn alana katký sunacaðý düþünülmektedir. Ýliþkisel tarama modelinin kullanýldýðý çalýþma, toplam 560 kadýn ve erkek katýlýmcý ile gerçekleþtirilmiþtir. Çalýþmada veri toplama araçlarý olarak, John, Donahue ve Kentle (1991) tarafýndan geliþtirilen, Schmitt ve arkadaþlarý (2007) tarafýndan 56 ülkede uyarlamasý sürdürülen çalýþmada Sümer ve Sümer’in (2005) Türkçe uyarlamasýný yaptýðý Beþ Faktör Kiþilik Envanteri ve McKinley ve Hyde (1996) tarafýndan geliþtirilmiþ olup Yýlmaz ve Bozo’nun (2019) Türkçeye uyarladýklarý Nesneleþtirilmiþ Beden Bilinci Ölçeði kullanýlmýþtýr. Verilerin analizi için Pearson Momentler Çarpýmý Korelasyon kullanýlmýþtýr. Araþtýrma sonucunda nesneleþtirilmiþ beden bilinci alt ölçekleri ile beþ faktör kiþilik özellikleri alt ölçekleri arasýndaki iliþkiye bakýlmýþtýr. Buna göre, beden gözetimi ve beden utancý alt ölçeði ile nevrotiklik arasýnda pozitif yönlü anlamlý iliþki bulunmuþtur. Kontrol inancý ile dýþadönüklük, sorumluluk, uyumluluk ve deneyime açýklýk alt ölçekleri arasýnda pozitif yönlü anlamlý iliþki olduðu anlaþýlmýþtýr. Araþtýrmanýn analizi sonrasýnda elde edilen bulgular, alan yazýndaki araþtýrma sonuçlarýyla karþýlaþtýrýlarak tartýþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Nesneleþtirme, Kendini Nesneleþtirme, Beþ Faktör Kiþilik Özellikleri
|
