Bu araştırmanın amacı, genç yetişkinlik bireylerde kendini nesneleştirme düzeyleri ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Ayırıcı kişilik kuramı çerçevesinde yer alan beş faktör kişilik özellikleri nevrotiklik, dışa dönüklük, deneyime açıklık, uyumluluk ve öz disiplin alt boyutlarına sahiptir. Nesneleştirme kuramıyla şekillenen cinsel nesneleştirmenin bir sonucu olarak gelişen kendini nesneleştirme süreci, kişinin meta olarak nitelendirildiği üçüncü bir bakış açısını içselleştirdiği ve kendi bedeniyle ilişkili yaklaşımı değiştirdiği bir etki olarak ele alınmaktadır. Alan yazın incelendiğinde beş faktör kişilik özellikleri ve kendini nesneleştirme kavramlarının farklı değişkenler ile çalışıldığı görülmekle birlikte, birbirleri ile olan ilişkisinin incelenmediği görülmüştür. Bu sebeple, yapılan çalışmanın alana katkı sunacağı düşünülmektedir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı çalışma, toplam 560 kadın ve erkek katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama araçları olarak, John, Donahue ve Kentle (1991) tarafından geliştirilen, Schmitt ve arkadaşları (2007) tarafından 56 ülkede uyarlaması sürdürülen çalışmada Sümer ve Sümer’in (2005) Türkçe uyarlamasını yaptığı Beş Faktör Kişilik Envanteri ve McKinley ve Hyde (1996) tarafından geliştirilmiş olup Yılmaz ve Bozo’nun (2019) Türkçeye uyarladıkları Nesneleştirilmiş Beden Bilinci Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon kullanılmıştır. Araştırma sonucunda nesneleştirilmiş beden bilinci alt ölçekleri ile beş faktör kişilik özellikleri alt ölçekleri arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Buna göre, beden gözetimi ve beden utancı alt ölçeği ile nevrotiklik arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. Kontrol inancı ile dışadönüklük, sorumluluk, uyumluluk ve deneyime açıklık alt ölçekleri arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu anlaşılmıştır. Araştırmanın analizi sonrasında elde edilen bulgular, alan yazındaki araştırma sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Nesneleştirme, Kendini Nesneleştirme, Beş Faktör Kişilik Özellikleri
|
