Görsel kültür öðelerini var eden -görme- eylemi “Görme Biçimleri” kitabýnda John Berger’in söylediði gibi, konuþmadan önce var olmuþtur. Ýnsanoðlu doðasý gereði ilk olarak görmüþ, algýlamýþ ve sonrasýnda gördüðü þeyleri tanýmlamýþtýr. Bir görüntü üretme aracý olarak fotoðraf var oluþundan itibaren görmeye eþdeðer olduðu düþüncesi ile üretilmiþ hatta zaman zaman görülmeyeni göstermek, geçmiþte var olaný anýmsatmak ya da bir fikir geliþtirebilmek için zihinleri hazýrlamak amacý ile kullanýlmýþtýr. Bu çatý altýnda üretilerek görsel verileri tanýtým amaçlý bir biçimde kullanan örneklerden Amerika Birleþik Devletleri tarafýndan FSA çatýsý altýndan üretilen fotoðraf çalýþmalarý ve Sultan II Abdülhamit’in “Yýldýz Saray Koleksiyonu” fotoðraflarý, ayný zamanda yeni genç Türkiye Cumhuriyeti’nin tanýtýmýnýn yapýldýðý fotoðraf projeleri devlet eli ile tanýtým amaçlý üretilmiþ projelerin en bilinenleridir. Bu projeler ile amaç devlet eli ile üretilmiþ fotoðraf görsellerinin yarattýðý etkiyi kullanarak tanýtým yapmaktýr. Fotoðrafýn kamusal kullanýmý sadece devletlerin tanýtýmý amaçlý deðil ayný zamanda yurt dýþýnda ve yurt içinde olmak üzere kiþisel, kamusal ve vakýflar aracýlýðý ile kurulan pek çok fotoðraf müzesi ile varlýðýný göstermeye devam etmektedir. Fotoðraf müzelerinin içinde fotoðraf teknolojisinden, fotoðrafçýlarýn özel fotoðraf koleksiyonlarýný içeren pek çok farklý parça sergilenmektedir. Müzelerde eser olarak sergilenen her bir parça ile geçmiþte yaþanmýþ bir anýn kaydý ziyaretçiye aktarýlarak bir kültürel bellek inþasý var edilmektedir. Bu çalýma ile müzelerin ve kamusal destekli fotoðraf projelerinin amacý tespit edilecek ve fotoðraf aracýlýðý ile oluþturulan toplumsal hafýza yaratýmý örnekleri belirlenecektir.
Anahtar Kelimeler: Fotoðraf, Müze, Toplumsal Hafýza, Görsel Kültür
|
