Ergenlerin bir gruba ait olmak istemeleri, bir görüþü savunma ve arkadaþ iliþkilerine önem verme gibi ergenlik dönemine özgü eylem ve düþünceler onlarýn kimliklerini keþfetmesi olarak deðerlendirilebilir. Bazý ergenler ise bu kimlik keþfetme döneminde arkadaþ iliþkilerinde var olamayýp sosyal çevreye entegre olmakta güçlük çekmektedirler. Bu güçlük neticesinde ergen daha kolay kendisini var edebildiði sosyal medya araçlarýna yönelmektedir. Bu durumu destekler nitelikle günümüzde teknolojik aygýtlar ergenler arasýnda yoðunlukla kullanýldýðý görülmektedir. Bu kullanýmýn olumlu yanlarý olduðu gibi ergenler üzerinde olumsuz etkileri de olmaktadýr. Ýnternetin bilinçsizce, limitsiz ve kontrolsüz bir þekilde kullanýlmasý ergenlerin fiziksel, psikolojik ve cinsel þiddet içerikli öðelerle karþýlaþmalarýna sebep olmaktadýr. Bu durum ilgili literatür de siber zorbalýk olarak kavramsallaþtýrýlmaktadýr. Siber zorbalýk, bir kiþinin veya bir grubun sürekli bir þekilde elektronik iletiþim araçlarýný diðer bireyleri rahatsýz etmek amacýyla kullanýlmasý olarak tanýmlanmaktadýr. Buradan hareketle bu araþtýrma sürecinde ergenlerin sosyal medyaya iliþkin tutumlarýnýn siber zorbalýk davranýþlarý/maðduriyetleri arasýndaki yordayýcý iliþki test edilmesi amaçlanmýþtýr. Araþtýrma kapsamýnda 120 kýz (%45.1) ve 146 erkek (%54.9) olmak üzere toplam 266 lise öðrencisine ulaþýlmýþtýr. Araþtýrmada veri toplama aracý olarak Sosyal Medya Tutum Ölçeði ve Siber Zorbalýk ve Siber Maðdurluk Ölçeði kullanýlmýþtýr. Araþtýrma kapsamýnda ergenlerin sosyal medyaya iliþkin tutumlarýnýn siber zorbalýk davranýþlarý/maðduriyetleri arasýndaki yordayýcý iliþkinin test edilmesi için çoklu hiyerarþik logistik regresyon analizi uygulanmýþtýr. Elde edilen bulgular sonucunda siber maðdurlar ile siber zorba-maðdurlarýn paylaþým ihtiyacý, siber zorbalýða dahil olmama ve siber zorbalara göre ayýrt edici bir etmen olarak deðerlendirilmiþtir. Ayrýca sosyal yetkinlik, öðretmenlerle iliþki ve izolasyon boyutlarý ile siber zorbalýk statüleri için ayýrt edici bir faktör olmadýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya Tutumu, Siber Zorbalýk, Siber Maðdurluk, Çoklu Hiyerarþik Logistik Regresyon, Ergen
|
