Ergenlerin bir gruba ait olmak istemeleri, bir görüşü savunma ve arkadaş ilişkilerine önem verme gibi ergenlik dönemine özgü eylem ve düşünceler onların kimliklerini keşfetmesi olarak değerlendirilebilir. Bazı ergenler ise bu kimlik keşfetme döneminde arkadaş ilişkilerinde var olamayıp sosyal çevreye entegre olmakta güçlük çekmektedirler. Bu güçlük neticesinde ergen daha kolay kendisini var edebildiği sosyal medya araçlarına yönelmektedir. Bu durumu destekler nitelikle günümüzde teknolojik aygıtlar ergenler arasında yoğunlukla kullanıldığı görülmektedir. Bu kullanımın olumlu yanları olduğu gibi ergenler üzerinde olumsuz etkileri de olmaktadır. İnternetin bilinçsizce, limitsiz ve kontrolsüz bir şekilde kullanılması ergenlerin fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddet içerikli öğelerle karşılaşmalarına sebep olmaktadır. Bu durum ilgili literatür de siber zorbalık olarak kavramsallaştırılmaktadır. Siber zorbalık, bir kişinin veya bir grubun sürekli bir şekilde elektronik iletişim araçlarını diğer bireyleri rahatsız etmek amacıyla kullanılması olarak tanımlanmaktadır. Buradan hareketle bu araştırma sürecinde ergenlerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının siber zorbalık davranışları/mağduriyetleri arasındaki yordayıcı ilişki test edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında 120 kız (%45.1) ve 146 erkek (%54.9) olmak üzere toplam 266 lise öğrencisine ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sosyal Medya Tutum Ölçeği ve Siber Zorbalık ve Siber Mağdurluk Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ergenlerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının siber zorbalık davranışları/mağduriyetleri arasındaki yordayıcı ilişkinin test edilmesi için çoklu hiyerarşik logistik regresyon analizi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda siber mağdurlar ile siber zorba-mağdurların paylaşım ihtiyacı, siber zorbalığa dahil olmama ve siber zorbalara göre ayırt edici bir etmen olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca sosyal yetkinlik, öğretmenlerle ilişki ve izolasyon boyutları ile siber zorbalık statüleri için ayırt edici bir faktör olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya Tutumu, Siber Zorbalık, Siber Mağdurluk, Çoklu Hiyerarşik Logistik Regresyon, Ergen
|
