Bu çalýþmada, Empresyonizm’den Kübizm sanat akýmýna kadar olan sürecin resim yüzeyi baðlamýnda geliþen ve deðiþen boyutlarý örnekler iliþkilendirilerek deðerlendirilmiþtir. Süreçte var olan Puantilizm, Sembolizm, Fovizm, Soyut Dýþavurumculuk akýmlarý ele alýnmýþtýr. Resim sanatýnda yüzeydeki etkiler, uzun yýllar boyunca; sadece nesnelerin gerçek görüntüsü ile ele alýnmaktaydý. Yani ressam, eþyanýn yüzey dokusunu çoðu zaman, aslýna uygun bir þekilde boyamak için yapmýþtýr. Bu, natüralist anlayýþtýr. Natüralist anlayýþta, her þey doðada olduðu gibi, insan gözünün gördüðü biçimde betimlenmekteydi. 18. yüzyýl ve sonrasýnda, her türlü alana etkisini yansýtacak bilimsel deðiþme ve geliþmeler olmuþtur. Özellikle, fotoðraf makinesinin icadý, sanatsal uygulamalarda önemli deðiþim ve geliþimlerin yaþanmasýný saðlamýþtýr. Birçok sanatçý bu yenilikten etkilenmiþtir. Böylece, doðaya yeni ve farklý gözle bakýlmaya baþlanmýþtýr. Natüralist anlayýþtan uzak olan çalýþma kapsamýnda ele alýnan süreçteki akýmlar; teknik ve mekanik çaðýn geliþimi, savaþlar vs. gibi yaþananlardan etkilenmiþ, adeta akýmlarýn çýkýþ noktasý olmuþlardýr. Bazen de sadece duygular ön plana çýkarýlmak istenmiþtir. Akýmlar, her ne kadar birbirlerine tepki niteliðinde ortaya çýksalar da aslýnda birbirlerinden beslenmiþlerdir. Sanatçýlar yaþamda deneyimlediklerine kayýtsýz kalamamýþ, hissettiklerini deðiþik yüzey uygulamalarýyla ifade etmiþlerdir. Bu uygulamalar; bazen hýzlý fýrça darbeleri, bazen kolaj, bazen de gerçeklikten uzak soyutlama teknikleriyle kendini göstermiþtir. Yüzey uygulamalarýndaki bu deðiþen boyut, daha sonraki akýmlarýn ya da bireysel uygulamalarýn özgürleþtirilmesinde önemli bir yere sahip olmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Empresyonizm, Kübizm, Yüzey
|
