27.06.1995 Tarih ve 555 Sayýlý Coðrafi Ýþaretli Ürünlerin Korunmasý hakkýndaki Kanun Hükmünde Kararname ile baþlayan Coðrafi Ýþaret serüveni, Sýnai Mülkiyet Kanunu içinde yeniden düzenlenerek 6769 sayý ve 22.12.2016 tarihinde yasalaþmýþtýr.
Sýnai Mülkiyet Kanununda coðrafi iþaret; “belirgin bir niteliði, ünü veya diðer özellikleri bakýmýndan kökenin bulunduðu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeþleþmiþ ürünü gösteren iþarettir” þeklinde tanýmlanmaktadýr.
Sýnai Mülkiyet Kanunun amacý; marka, coðrafi iþaret, tasarým, patent, faydalý model ile geleneksel ürün adlarýna iliþkin haklarýn korunmasý ve bu suretle teknolojik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleþtirilmesine katký saðlamaktýr, denilmektedir.
Türkiye’nin coðrafi iþaret potansiyeli olan ürün sayýsýnýn 2500 civarýnda olduðu bilimsel çalýþmalarla ortaya konmuþtur. Bu amaca yönelik olarak, özellikle son yýllarda coðrafi iþaretli ürünlerin tescilinde büyük bir artýþ meydana gelmiþtir. Coðrafi iþaret tescilli ürün sayýsý an itibarý ile 414 adete ulaþmýþtýr. 408 adet ürünün de tescil süreci devam etmektedir.
Bu çalýþmanýn temel amacý, sýnai mülkiyet kanunu içinde yer alan coðrafi iþaretli ürünlerden, menþe olarak adlandýrýlan ve sadece ilgili yöreye has özellikleri barýndýran ürünün, tescil öncesi ve sonrasý ekonomik deðerinde beklenen artýþýn saðlanýp saðlanmadýðýný incelemektir. Bu amaçla, zaman kýsýtý nedeniyle, ticari olarak alýnýp satýlabilen (sarýmsak, fasulye, peynir vb. gibi) bazý ürünlerin tescil sahipleriyle irtibata geçilerek, ürün fiyatlarýnda coðrafi iþaret öncesi ve sonrasý fiyat geliþimlerinin nasýl geliþtiði, coðrafi iþaret almanýn ürüne bir deðer katýp katmadýðý ortaya konmaya çalýþýlacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Coðrafi Ýþaret, Menþe Ýþareti, Mahreç Ýþareti, Geleneksel Ürün
|
