27.06.1995 Tarih ve 555 Sayılı Coğrafi İşaretli Ürünlerin Korunması hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname ile başlayan Coğrafi İşaret serüveni, Sınai Mülkiyet Kanunu içinde yeniden düzenlenerek 6769 sayı ve 22.12.2016 tarihinde yasalaşmıştır.
Sınai Mülkiyet Kanununda coğrafi işaret; “belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir” şeklinde tanımlanmaktadır.
Sınai Mülkiyet Kanunun amacı; marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların korunması ve bu suretle teknolojik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesine katkı sağlamaktır, denilmektedir.
Türkiye’nin coğrafi işaret potansiyeli olan ürün sayısının 2500 civarında olduğu bilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur. Bu amaca yönelik olarak, özellikle son yıllarda coğrafi işaretli ürünlerin tescilinde büyük bir artış meydana gelmiştir. Coğrafi işaret tescilli ürün sayısı an itibarı ile 414 adete ulaşmıştır. 408 adet ürünün de tescil süreci devam etmektedir.
Bu çalışmanın temel amacı, sınai mülkiyet kanunu içinde yer alan coğrafi işaretli ürünlerden, menşe olarak adlandırılan ve sadece ilgili yöreye has özellikleri barındıran ürünün, tescil öncesi ve sonrası ekonomik değerinde beklenen artışın sağlanıp sağlanmadığını incelemektir. Bu amaçla, zaman kısıtı nedeniyle, ticari olarak alınıp satılabilen (sarımsak, fasulye, peynir vb. gibi) bazı ürünlerin tescil sahipleriyle irtibata geçilerek, ürün fiyatlarında coğrafi işaret öncesi ve sonrası fiyat gelişimlerinin nasıl geliştiği, coğrafi işaret almanın ürüne bir değer katıp katmadığı ortaya konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafi İşaret, Menşe İşareti, Mahreç İşareti, Geleneksel Ürün
|
