Yanlýþ Batýlýlaþma temasý etrafýnda kaleme alýnan romanlarýn kurgusal yapýlarý arasýnda benzerlikler bulunabilir. Olay örgüsü, kiþiler, mekân gibi yapýsal unsurlar yazarýn tema üzerindeki bakýþ açýsýndan hareketle oluþturulur. Yazar, okuyucuya vermek istediði mesaja göre olaylara yön verir, kiþi ve mekâna birtakým görevler yükler. Dolayýsýyla kurgunun þekillenmesinde asýl belirleyici unsurun yazarýn temaya bakýþ açýsýnda saklý olduðu söylenebilir. Bu durumda Batýlýlaþma temasý etrafýnda iþlenen romanlarda benzerlikler ortaya çýksa da ayný temanýn Felatun Bey ile Rakým Efendi, Araba Sevdasý ve Þýk romanlarýnda farklý bir kurgu ve anlatýmla iþlendiði görülmektedir. Temalar benzer olsa bile, her kurgu farklý bir bakýþ açýsýnýn ürünü olarak ortaya çýkar. Buradan hareketle, bu çalýþmada ayný temanýn bu üç romanda hangi yönleriyle ele alýndýðý, yazarýn bakýþ açýsýnýn eserlerin kurgusal yapýsýnýn oluþumunu nasýl etkilediði mukayeseler yapýlmak suretiyle ortaya konulmuþtur. Bu amaçla bu üç eser arasýndaki kurgusal farklýlýklarýn, öncelikle yazarlarýn temaya bakýþ açýlarýndaki farklýlýklardan kaynaklandýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr. Bu farklýlýðýn kurgudaki ilk yansýmalarýnýn da alafranga-züppe tipi üzerinde görüldüðü söylenebilir. Bu doðrultuda roman kiþilerinin yanlýþ Batýlýlaþma meselesinde hangi konumda ne tür tavýrlar aldýklarýnýn tespit edilmesi, ayný tema etrafýnda birleþen bu romanlarýn arasýndaki farklýlýklarý ortaya çýkarma noktasýnda öncelikle amaçlanmýþtýr. Dolayýsýyla bu çalýþmada, yazarýn bakýþ açýsýyla birlikte yanlýþ Batýlýlaþma temasýnýn mekân, olay ve kiþiler üzerindeki yönlendirici ve belirleyici iþlevi tespit edilip deðerlendirilmeye çalýþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Yanlýþ Batýlýlaþma, Alafranga-züppe tipi, Kurgu.
|
