Yazýnsal yapýtýn diliyle yazý dilinin kurallarýnýn uyuþmadýðý bilinir. Yazar ulaþmak istediði sanatsal amaç için yazý dilinin sýnýflandýrýcý özelliðini göz ardý edebilir. Bu çeliþik durumun, dilin evriminde itici bir güç oluþturarak yeni sözcük daðarcýðýný düzenlediði, anlatým olanaklarýný artýrdýðý, yeni sözdizimsel yapýlarýn yerleþmesini saðladýðý gözlemlenir. Yazý dilinin kurallarýný çiðneyen, yapýtlarýn dokusuna aðýz katan çaðdaþ yazýndýr. Aðýz çevirisi özgün bir sorundur ve büyük önem taþýr. Aðýz iþlevsellik açýsýndan sözlü dilin biçimidir. Aðýz (Fr. parler), “bir dilin sýnýrlarý içinde, bölgelere ve sýnýflara göre deðiþen söyleyiþ özelliði”; “ayný lehçe içinde, daha küçük yerleþim bölgelerine özgü olan ve daha küçük ayrýmlara dayanan konuþma biçimi”; “ana dilin lehçeleri içinde ses ve söyleyiþ yönünden görülen küçük ayrýlýklar”; “konuþma biçimleri, söyleyiþ türleri” olarak tanýmlanýr. Çeviri özel bir bildiriþim biçimidir. Çevirmen ise bu bildiriþim süreci içinde bir iþlev üstlenir. Görevi, yazarýn (verici) sunduðu gösteren ile gösterilen bütününü okura (alýcý) iletmektir. Bu noktadan hareketle çalýþmanýn amacýný, aðýz çevirisini iþlevselliðin türdeþliði açýsýndan Guy de Maupassant’ýn Le Diable (Þeytan) adlý öyküsünü çevirmen kararý doðrultusunda incelemek, aðýz çevirisinde karþýlaþýlan sorunlarý belirlemek ve izlenen yöntem, yaklaþým ve stratejileri açýklamak oluþturmaktadýr. Bu çerçevede, aðýz kavramý açýklanacak ve uygulamada ortaya çýkýþ biçimleri de tartýþýlacaktýr. Çalýþmanýn yöntemi betimsel bir nitelik taþýmaktadýr. Çalýþmanýn alanyazýna küçük bir katký saðlamasý umulmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Aðýz Çevirisi, Ýþlevselliðin Türdeþliði, Yazý Dili ve Sözlü Dil, Kaynak ve Erek Odaklý Yaklaþým, Yerine Koyma Yöntemi, Ölçünleme Stratejisi.
|
