Yazınsal yapıtın diliyle yazı dilinin kurallarının uyuşmadığı bilinir. Yazar ulaşmak istediği sanatsal amaç için yazı dilinin sınıflandırıcı özelliğini göz ardı edebilir. Bu çelişik durumun, dilin evriminde itici bir güç oluşturarak yeni sözcük dağarcığını düzenlediği, anlatım olanaklarını artırdığı, yeni sözdizimsel yapıların yerleşmesini sağladığı gözlemlenir. Yazı dilinin kurallarını çiğneyen, yapıtların dokusuna ağız katan çağdaş yazındır. Ağız çevirisi özgün bir sorundur ve büyük önem taşır. Ağız işlevsellik açısından sözlü dilin biçimidir. Ağız (Fr. parler), “bir dilin sınırları içinde, bölgelere ve sınıflara göre değişen söyleyiş özelliği”; “aynı lehçe içinde, daha küçük yerleşim bölgelerine özgü olan ve daha küçük ayrımlara dayanan konuşma biçimi”; “ana dilin lehçeleri içinde ses ve söyleyiş yönünden görülen küçük ayrılıklar”; “konuşma biçimleri, söyleyiş türleri” olarak tanımlanır. Çeviri özel bir bildirişim biçimidir. Çevirmen ise bu bildirişim süreci içinde bir işlev üstlenir. Görevi, yazarın (verici) sunduğu gösteren ile gösterilen bütününü okura (alıcı) iletmektir. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacını, ağız çevirisini işlevselliğin türdeşliği açısından Guy de Maupassant’ın Le Diable (Şeytan) adlı öyküsünü çevirmen kararı doğrultusunda incelemek, ağız çevirisinde karşılaşılan sorunları belirlemek ve izlenen yöntem, yaklaşım ve stratejileri açıklamak oluşturmaktadır. Bu çerçevede, ağız kavramı açıklanacak ve uygulamada ortaya çıkış biçimleri de tartışılacaktır. Çalışmanın yöntemi betimsel bir nitelik taşımaktadır. Çalışmanın alanyazına küçük bir katkı sağlaması umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ağız Çevirisi, İşlevselliğin Türdeşliği, Yazı Dili ve Sözlü Dil, Kaynak ve Erek Odaklı Yaklaşım, Yerine Koyma Yöntemi, Ölçünleme Stratejisi.
|
