696 sayýlý Olaðanüstü Hal Kapsamýnda Bazý Düzenlemeler Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname ile pek çok alanda düzenlenme yapýlmasýna raðmen, kamuoyunda daha ziyade alt iþveren iþçilerinin kadroya geçirilmesine iliþkin Kanun Hükmünde Kararname olarak tanýnmýþtýr. Zira Kanun Hükmünde Kararname ile 27.6.1989 tarih ve 375 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnameye geçici 23 ve 24. maddeler eklenerek, belirtilen kamu kurum ve kuruluþlarýnda 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu ve diðer mevzuat hükümleri çerçevesinde personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alým sözleþmeleri çerçevesinde alt iþverenler tarafýndan çalýþtýrýlanlarýn sürekli iþçi kadrolarýna veya mahalli idare þirketlerinde iþçi statüsüne geçirilmesine iliþkin hükümler öngörülmüþtür. Çalýþmamýzda 696 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname hakkýnda ilk olarak genel bilgi verilip, akabinde iþ hukuku açýsýndan önem arz eden, iþçilik alacaklarý konusu incelenecektir. 696 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname ile 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu’nun 62. maddesinin e bendi deðiþtirilmiþ olup, sayýlan kamu kurum ve kuruluþlarýnda artýk personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmý yapýlmasýnýn önüne geçilmiþtir. Alt iþverenler tarafýndan 4.12.2017 tarihi itibariyle 4734 sayýlý Kanun ve diðer mevzuattaki hükümler uyarýnca personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alým sözleþmeleri kapsamýnda istihdam edilen iþçilerin ise þartlarý taþýmalarý halinde sürekli iþçi kadrosuna ya da iþçi statüsüne geçirilecekleri öngörülmüþtür. Zira bu iþçilerin bir kýsmý 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu’nun istihdam þekillerine iliþkin 4. maddesinin d bendi uyarýnca sürekli iþçi kadrosuna geçirilirken, il özel idareleri ve belediyeler ile baðlý kuruluþlarýnda çalýþan iþçiler, çalýþtýklarý kurumun þirketlerinde iþçi statüsüne geçirilmiþtir. Dolayýsýyla iþçilerin istihdam edildiði kuruma göre geçici 23 ve 24. maddede yer alan iki temel düzenleme kabul edilmiþtir. Bu iki düzenlemede de iþçilerin bu hükümlerden faydalanabilmeleri için bazý þartlar öngörülmüþtür. Bu þartlar; 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu’nun 48. maddesinin A bendinde memuriyete kabul için aranan þartlarýn bir kýsmý, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan yaþlýlýk ve malullük aylýðý almaya hak kazanmamýþ olmak, bu çerçevede çalýþtýrýlan iþçilerin çalýþtýrýlmalarýna iliþkin açtýklarý davalardan ya da icra takiplerinden feragat edeceklerine dair yazýlý beyanda bulunmalarý, alt iþveren iþçisi olarak çalýþtýðý kamu kurum ve kuruluþlardaki iþ sözleþmelerinden dolayý geçici 23. madde ile tanýnan haklar karþýlýðýnda herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacaðýný ve bu haklarýndan feragat ettiðine dair yazýlý bir sulh sözleþmesi yapmayý kabul ettiðini yazýlý olarak beyan etmesidir. Bu þartlardan açýlan dava ve icra takiplerinden feragat edeceklerine ve herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacaklarýna ve bu haklarýndan feragat ettiðine dair sulh sözleþmesi yapmayý kabul ettiklerine iliþkin olanlar çalýþmamýz açýsýndan önem taþýmaktadýr. Zira 4857 sayýlý Ýþ Kanunu’nun 2. maddesinin 6. fýkrasýnda asýl iþveren ve alt iþveren için öngörülen müteselsil sorumluluk hükmü yer almaktadýr. Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan þart açýsýndan bakýldýðýnda, asýl iþverenler için Ýþ Kanunu tarafýndan öngörülen bu müteselsil sorumluluk hükmü devre dýþý býrakýlmak istenmiþtir. Hiç þüphesiz ki buradaki feragat ve sulhe iliþkin hükümler idare açýsýndan getirilmiþ olup, alt iþverenlerin sorumluluklarý devam edecektir. Kýsaca Geçici 23 ve 24. Maddelerin Uygulanmasýna Dair Usul Ve Esaslarý Düzenleyen Teblið olarak isimlendireceðimiz tebliðde de feragatin, idareye karþý açýlan ve açýlacak olan dava ya da icra takiplerine iliþkin olduðu vurgulanmýþtýr. Dolayýsýyla iþçiler ödenmeyen ücret alacaklarý, fazla çalýþma alacaklarý, hafta tatili ve genel tatil ücretleri gibi iþçilik alacaklarýný alt iþverenden talep edebileceklerdir. Ancak daha önce idareye karþý açýlan dava ve icra takipleri nedeniyle oluþan masraflar iþçiler üzerinde býrakýlmýþtýr. Çalýþmamýz açýsýndan sürekli iþçi kadrolarýna ve iþçi statüsüne geçirilenlerin ücreti ile diðer mali ve sosyal haklarýnýn belirlenmesi de önem arz etmektedir. Kanun Hükmünde Kararname ile iþçilerin istihdam süresine iliþkin de bir sýnýrlama getirilmiþ bulunmaktadýr. Buna göre bu iþçilerin istihdam süreleri, yaþlýlýk veya malullük aylýðý almaya hak kazandýklarý tarihleri geçemeyecektir.
Anahtar Kelimeler: 696 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname, Alt Ýþveren, Sürekli Ýþçi, Ýþçilik Alacaklarý.
|
