Ekonomik büyüme, istihdam yaratma ve baðlantýlý sektörlerde geliþmeyi uyarma gibi birçok açýdan katkýsý olmakla birlikte, Türkiye inþaat sektöründeki olumsuz çalýþma koþullarý ve çalýþanlarýn saðlýk ve hayatlarýný tehdit eden yüksek oranlý iþ kazalarý sýklýkla tartýþma konusu olmaktadýr. Sektörün kalkýnmaya katkýsýný sürdürülebilir bir þekilde yerine getirmesi ve daha önemlisi insana yakýþýr bir iþ alanýna dönüþebilmesi, daha güvenceli ve güvenli bir çalýþma ortamýna sahip olmasýný gerektirmektedir.
Türkiye inþaat sektöründeki çalýþma standartlarýna iliþkin mevcut araþtýrmalarda genel olarak meseleye sadece belirli boyutlarda odaklanýldýðý ve kýsýtlý verilerle inceleme yapýldýðý görülmektedir. Bu çalýþmada; Türkiye inþaat sektöründe çalýþanlarýn gerek istihdam ve gerekse yaþam koþullarýnýn bütünlüklü bir incelemesinin yapýlmasý ve tespit edilen sorunlarýn çözümüne yönelik, mevcut durumu iyileþtirecek politika önerilerinin getirilmesi hedeflenmiþtir. Bu doðrultuda, literatür deðerlendirmesi ýþýðýnda ilk olarak çeþitli kaynaklardan derlenen ikincil veri ile sektörün ekonomimizdeki yeri ve çalýþma standartlarýna iliþkin genel bir inceleme yapýlmýþtýr. Ýkinci olarak, hanehalký ve bireysel düzeylerde inþaat çalýþanlarýnýn yaþam koþullarý ve çalýþma standartlarýna iliþkin analizler yapýlmýþtýr. Bu amaçla, 2006-2016 dönemi için TÜÝK Gelir ve Yaþam Koþullarý (GYKA) Anket verileri kullanýlmýþ; demografik özellikler, istihdam ve gelir-yaþam koþullarý açýsýndan sektör çalýþanlarýnýn ayrýntýlý bir incelemesi gerçekleþtirilmiþtir. Üçüncü olarak, TÜÝK Hanehalký Ýþgücü Anketi (HHÝA) verileri ile 2002-2017 dönemi için sektör çalýþanlarýnýn aylýk net gelirleri tahmin edilerek, diðer sektörlere kýyasla incelenmiþ; ardýndan da sadece inþaat çalýþanlarýna odaklanýlarak, ücretlerin belirlenmesinde faktörlerin öneminin zaman içindeki deðiþimi analiz edilmiþtir. Analiz sonuçlarý temelinde, inþaat çalýþanlarýnýn saðlýk, nitelik ve tatminlerinin arttýrýlmasý ve sektörde sürdürülebilir bir büyüme patikasýna geçilebilmesi için çalýþma standartlarýnýn iyileþtirilmesine yönelik politika önerileri geliþtirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Ýnþaat sektörü, çalýþma standartlarý, iþ saðlýðý ve güvenliði, iþ kazalarý, Türkiye
|
