Keywords:

Milli Mücadelenin ve Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli liderlerinden biri olan Ali Fethi Okyar, 1880 yılında Rumeli'de Pirlepe'de doğmuştur. 1904 yılında Harp Akademisi'ni bitirdikten sonra Selanik’teki III. Ordu'da görev yapmış aynı dönemde İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girmiş ve 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanından sonra ise Paris askeri ataşeliğine atanmıştır. Fethi Bey’in Paris askeri ataşeliği, Osmanlı Devleti’nin topraklarında çıkan isyanlarla meşgul olduğu bir zamana rastlamıştır. 1911 yılında Fethi Bey, Prens Sabahattin’den İtalya’nın Trablusgarp’ı işgal edeceği haberini almış, bu haber üzerine bir taraftan büyükelçi Rıfat Bey ile birlikte konuyu görüşmek için Fransa Hariciye Nazırı M. Aristide Briand'ı ziyaret etmiş diğer taraftan da Fethi Bey, Mahmut Şevket Paşa ve Talat Bey’e mektuplar yazarak görüşlerini istemiştir. Kısa zamanda yazdığı mektuba Talat Bey’den cevap alan Fethi Bey, kendisinden Enver, Mustafa Kemal, Fuad, Nuri, Teşkilât- ı Mahsusacı Eşref gibi genç zabitlerin bulunduğu gönüllü kadrosunun, Mısır üzerinden ad ve kılık değiştirerek Trablusgarp’a geçmeye hazırlandıklarının haberini alarak vakit kaybetmeden İstanbul’a gitmiştir. İstanbul’da Enver, Fethi ve Mustafa Kemal Beyler Harbiye Nazırı Şevket Paşa ve İttihat Terakki Merkezi ile görüşmeler yaparak yapılabilecekleri değerlendirmişler ve görüşmelerin sonucunda Trablusgarp’a giderek Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprağını savunmaya karar vermişlerdir. Fethi Bey, tekrar askeri ataşelik görevinde bulunduğu Paris’e dönecek ardından da Sfax üzerinden Tobruk ve Derne’ye ulaşarak görevli olacağı Trablus bölgesindeki Neşet Bey’in komutasındaki Osmanlı birliğine katılacak bu birliğin kurmay başkanlığı görevini üstlenecektir. O dönem Aziziye civarındaki kampta M. René Puaux, Stéphane Lauzanne, M. Georges Rémond gibi yabancı gazeteciler bulunuyordu. Bu gazeteci ve yazarlar Fethi Bey ve arkadaşlarını yakından tanıma ve savaş süresince gözlemleme fırsatı bulmuşlardır. Çalışmamızda bu yazarların aktarmış olduğu Fethi Bey’in bölgedeki faaliyetlerini ve kendisi ile ilgili yabancı basında çıkan haberleri değerlendirmeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: Fethi Okyar, Trablusgarp Savaşı, Osmanlı Devleti