Keywords:

Kıbrıs Basınında Adnan Menderes Doğu Akdeniz’in kuzeydoğu köşesinde yer alan, Anadolu’nun da güney kıyılarına 64 Yunanistan’a 966 km uzaklıkta bulunan Kıbrıs Adası, Anadolu jeolojik yapısına bağlı bir coğrafyadır. M.Ö. X.V. yüzyıllarda Hitit hakimiyetinde olan Kıbrıs; Mısır, Fenike, Asur, Roma, Venedik gibi birçok medeniyete ev sahipliği yaptıktan sonra 1571 tarihinde Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiş ve Ada 1878 tarihinde İngiliz yönetimi başlayana kadar Osmanlı Devleti’nin egemenliğinde kalmıştır. Kıbrıs’ın 12 Temmuz 1878 tarihinde İngiltere idaresine girmesiyle Ada’da matbaa çalışmalarının başladığı görülüyor. İlk olarak İngilizler tarafından çıkarılan The Cyprus adlı gazette ile Ada’da gazete yayıncılığı başlamıştır. Kıbrıslı Türkler ise 12 Aralık 1879 yılında Aleksan Sarrafyan tarafından çıkarılan Ümit adlı gazete ile Ada’da matbaacılığa başlamışlardır. Ümit gazetesinden sonra ikinci Türk özel gazetesi ise 1889 yılında çıkarılan Saded gazetesidir. Ada’daki üçüncü özel gazete ise 1891 yılında çıkmaya başlayan ve Rumlara karşı siyasi bir misyon üstlenen Zaman gazetesidir. 1900lerde Kıbrıs basınında Mirad-ı Zaman, Sünühat, İslam isimli gazeteler basılmış fakat bu gazetelerin yayın süreleri uzun olmamıştır. Cumhuriyet kurulduktan sonra Kıbrıs basını Türkiye Cumhuriyeti’nden gerek teknik ve maddi gerekse uzman ihtiyacı konularında yardım taleplerinde bulunmuş bu talepler de karşılık görerek istedikleri destekleri Türkiye’den almak suretiyle Ada’da çeşitli özel gazeteler yayınlanmıştır. Fakat özellikle 1931 Rum isyanından sonra İngiltere yönetimi Türklere basın yayın konusunda müsamaha göstermemiş bu durumda 1942 yılında Halkın Sesi gazetesi yayın hayatına başlayana kadar Kıbrıs’ta Türk’ün sesini duyurabilecek bir yayın organının eksiliği hissedilmiştir. 1950lere gelince Kıbrıs’ta yayınlanan Türk gazetelerinin sayısı artmıştır, 1950 yılında Milliyet ve Memleket gazeteleri, 1951 yılında Bozkurt gazetesi, 1952 yılında Vatan, 1954 yılında Köylü, 1959 yılında Nacak gibi gazeteler yayın yapmıştır. Türkiye’de Demokrat Parti iktidara geldiğinde Kıbrıs basını öncelikle yeni iktidar partisi ve Başbakanı Adnan Menderes’e karşı temkinli yaklaşım sergilemiş fakat özellikle 1955’ten sonra Menderes’in Kıbrıs konusunda aktif bir siyaset izlemesiyle Menderes ve Demokrat Parti büyük çoğunlukla Kıbrıs basınının desteğini almıştır. Çalışmamızda, 1950 seçimlerinden başlayarak 1960 darbesine kadar Kıbrıs basınındaki Demokrat Parti ve Adnan Menderes algısını incelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: Kıbrıs Basını, Demokrat Parti, Adnan Menderes