Sanayi devriminin ardýndan dünya genelinde meydana gelen nüfus hareketliliði Türkiye’de 1950 yýlýndan sonra kýrdan kente göçler þeklinde kendini göstermiþtir. Özellikle sanayi faaliyetleri ve çeþitli sosyal, ekonomik imkanlarýn geliþtiði þehirler birer çekim merkezine dönüþmüþtür. Bunlarýn odak noktasý olan Ýstanbul, göç merkezi haline gelmiþ, Türkiye’nin birçok ilinden göç almýþtýr. Söz konusu illerden biri olan Zonguldak, sahip olduðu enerji kaynaklarý ve sanayi faaliyetleri sayesinde yýllarca göç alan bir il iken, kaynaklarýnýn azalmasý ve sanayi faaliyetlerinin istenilen düzeyde olmayýþýndan göç veren bir il haline gelmiþtir. Bu çalýþmada Zonguldak ilinden Ýstanbul’a yapýlan göçler ve göçün mekânsal daðýlýþý ele alýnmýþtýr. Bu baðlamda Zonguldak’ýn diðer illere verdiði göçler, Ýstanbul’un diðer illerden aldýðý göçler ile Zonguldak ilinden Ýstanbul’a yapýlan göçler ve bunlarýn ilçelere göre mekânsal daðýlýþý incelenmiþtir. Çalýþmaya ait istatistiki veriler Devlet Ýstatistik Enstitüsü (DÝE)’nin Genel Nüfus Sayýmlarý ve Türkiye Ýstatistik Kurumu (TÜÝK)’in Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi (ADNKS)’den temin edilmiþ, Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile daðýlýþ haritasý oluþturulmuþtur. 1950 yýlýnda Ýstanbul’da doðum yerine göre yaklaþýk 6 bin Zonguldaklý yaþamaktayken, bu miktar 2022’de yaklaþýk 19 kat artarak 110 bine ulaþmýþtýr. Bu bakýmdan Zonguldaklýlar, Ýstanbul’da ikamet edip baþka illerde doðan nüfus itibariyle 23. sýrada yer almýþtýr. Ayrýca Ýstanbul’da yaþayan Zonguldak nüfusuna kayýtlý kiþi sayýsý ise 124.915’tir. Ýstanbul’da 2022 yýlý TÜÝK verilerine göre Zonguldak doðumlu nüfusun en fazla ikamet ettiði ilçeler %9 ile Esenyurt, %8 ile Pendik, %7,8 ile Küçükçekmece’dir. Bunun yanýnda Ýstanbul’da yer alan 35 adet Zonguldaklýlar derneklerinin daðýlýþý ikamet alanlarý benzerlik göstermektedir. ORCID NO: 0000-0003-1116-1275
Anahtar Kelimeler: Ýç göç, Zonguldak, göç etkinliði, nüfus hareketleri
|