Baþkalarý ile kurulan yakýn iliþkiler birey için hoþnut yaþantý ve duygular içermesine raðmen kimi zamanda çatýþmalara neden olmaktadýr. Yakýn iliþkilerde yaþanan bu çatýþmalarý ve problemleri çözebilmek için birey iliþkilerinde yýkýcý, hatta istismara varabilecek sonuçlar içeren yöntemler kullanmaktadýr. John Bowlby (1969) tarafýndan geliþtirilen Baðlanma Kuramý, bebeklikte baþlayan anne ya da bebeðe bakan ile kurulan güçlü duygusal baðlarla birlikte, yetiþkinlik yýllarýndaki iliþkilerin temelini oluþturduðunu bildirmiþtir. Benzer olarak Hazan ve Shaver de (1987) yetiþkinlikte görülen baðlanma stilinin bebeklikte görülen baðlanmaya benzediðini belirterek ve güvenli, kaygýlý-kararsýz ve kaçýngan olmak üzere üçe ayrýldýðýný raporlamýþlardýr. Yetiþkinliðinde yakýn iliþkilerinde güvenli baðlananlarýn kiþiler arasý iliþkilerinde iletiþim kurmaktan kaygý duymamaktadýr. Ayný zamanda hem kendilerine hem de baþkalarý hakkýnda olumlu bir bakýþ açýsýna sahip olmaktadýrlar. Bu yetiþkin bireylerin terk edilmekten korkmadýðý ve romantik iliþkilerde rahat olduklarý bildirilmiþtir. Öte yandan kaçýngan baðlanan bireylerin, yakýn iliþkilerinde yakýnlaþmaktan rahatsýz olduðu vurgulanmýþtýr. Bir diðer baðlanma türü olan kaygýlý baðlananlar ise, yakýn iliþkilerinde yeteri kadar sevilmediðini, deðer verilmediðini düþünmekte ve devamlý partner ya da eþlerini kaybetme korkusu yaþadýklarý ortaya çýkmýþtýr (Ainsworth ve ark., 1978). Yakýn iliþkilerde görülen istismar fiziksel, duygusal, cinsel ve ekonomik olmak üzere dört farklý türde olduðu rapor edilmiþtir (Jansen ve ark.,2009). Yakýn iliþkilerde ve ailede yaþanan istismarýn giderek arttýðý, yakýn iliþkilerde görülen her türlü istismarýn insan haklarýna iliþkin ihlal olarak kabul edilmesinin gerekliliði rapor edilmiþtir (Tjaden, 2000). Dolayýsýyla yapýlan çalýþmalar incelendiðinde, baðlanma ile istismar arasýnda yakýn bir iliþkinin olduðu söylenebilir. Bu çalýþmada baðlanma ile istismar arasýndaki iliþkiyi inceleyen çalýþmalar derlenerek önerilerde bulunulacaktýr. ORCID NO: 0000-0003-2172-3737
Anahtar Kelimeler: Baðlanma stilleri, istismar, yakýn iliþkiler
|
