Bu çalýþmanýn amacý, Werner Stark’ýn iktisadi düþünce tarihindeki yöntem sorununu nasýl incelediðini ve buradan hareketle, söz konusu yöntemlerin iktisadi düþünce tarihine uygulanmasý durumunda nasýl bir inceleme yapýlacaðýný örnek vererek saptamaktýr. Çalýþmada önce, Werner Stark’ýn iktisadi düþünce tarihindeki yöntem sorununu nasýl ele aldýðý açýklanmýþ ve dört yöntem sýralanmýþtýr: Tarihsel yöntem, eleþtirel yöntem, iktisadi gerçeklik ile iktisat politikasý arasýndaki etki-tepki iliþkisi, iktisadi gerçeklik ile iktisat teorisi arasýndaki koþullandýrma veya þartlandýrma. Ardýndan, bu yöntemler merkantilizm ve fizyokrasi baðlamýnda örneklendirilmiþtir. Bu örneklerden hareketle, Werner Stark’ýn açýkladýðý iktisadi gerçeklik ile iktisat teorisi arasýndaki koþullandýrma yönteminin kullanýlmasý sonucunda iktisadi düþünce tarihini bir süreklilik içinde ele almanýn mümkün olduðu ifade edilmiþtir. Bu baðlamda, merkantilizm ve fizyokrasi karþýt düþünce akýmlarý olmaktan ziyade, aslýnda dönemin temel dönüþümüne yani feodal iliþkilerin ortadan kaldýrýlýp kapitalist piyasa ekonomisinin kurulmasýna birlikte hizmet etmiþ düþünce akýmlarýdýr. Benzer þekilde, merkantilizm böyle ele alýndýðýnda altýn biriktirilmesini konu edinen, korumacý politikalarýn uygulandýðý ve devletin ön plana çýktýðý piyasa ekonomisine karþýt bir düþünceden ziyade, tersine, modern kapitalizme geçiþi veya geçimlik ekonomiden piyasa ekonomisine geçiþi anlatan bir düþüncedir. Bir baþka deyiþle, coðrafi keþifler ve deðerli maden akýþý sürecinde, merkantilizm sayesinde bir hukuk düzenine baðlý olarak kapitalist piyasa ekonomisi inþa edilmeye baþlanmýþ ve bunlar birlikte ortaya çýkýp birlikte dönüþmüþtür. O halde, son sayýlan bu olgular da, dönemi karakterize eden temel dönüþüme yani kapitalist piyasa ekonomisine geçiþe hizmet etmiþ olgulardýr. Bu durumda, Werner Stark’ýn açýkladýðý iktisadi gerçeklik ile iktisat teorisi arasýndaki koþullandýrma yönteminin kullanýlmasý sonucunda iktisadi düþünce tarihindeki geçiþler birbirinin karþýtý olan açýklamalar yerine sürekli bir oluþ olarak açýklanmýþ olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Ýktisadi düþünce tarihi, Metodoloji, Werner Stark.
|
