Bu çalýþmanýn amacý, Türkiye’deki merkez sað ideolojinin geliþim sürecini açýklamaktýr. Çalýþma konuyla ilgili temel kaynaklarýn taranmasýna dayanmaktadýr. Siyasal anlamda “sað” kelimesi tarihsel olarak ilk kez Fransa’da, 11 Eylül 1789 Kurucu Meclis oturumunda kullanýlmýþtýr. Krallýk yönetiminden yana olanlar saðda, krallýk yönetimine muhalif olanlar ise solda yer almýþlardýr. Baþlangýçta sadece konum ve/veya yer anlamýnda kullanýlan “sað” ve “sol” kelimeleri zaman içinde siyasal düþünsel farklýlýklarý ifade etmek için kullanýlmýþtýr. Kapitalizmin geliþimi baðlamýnda, “sað” siyasal düþünce bireysel giriþimcilikle özdeþleþtirilmiþ; daha sonralarý ise milliyetçilik, muhafazakarlýk ve bu düþünce dizgelerinin radikal biçimleri olan faþizm ve aþýrý dincilik de sað ideolojik düþüncenin içeriðine dahil edilmiþtir. Ancak, liberal siyasal düþüncenin geliþimi sað ideolojinin kendi içinde ayrýþmasýný doðurmuþ; milliyetçi ve muhafazakar saðý ifade etmek için “merkez sað” kavramý kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Türkiye’de ise, “merkez sað” ideoloji Cumhuriyet döneminde, özellikle Demokrat Parti döneminde geliþmiþtir. Osmanlý döneminde, Birinci Meþrutiyet, Ýkinci Meþrutiyet döneminde siyasal düþünce farklýlýklarý ve bu doðrultuda örgütlenmeler gerçekleþtirilmiþtir. Özellikle, Ýttihat ve Terakki Fýrkasý döneminde Osmanlýcýlýk, Ýslamcýlýk, Türkçülük ve Batýcýlýk gibi düþünce dizgeleri geliþtirilmiþ ve savunulmuþtur. Ancak, bu düþünce dizgeleri “sað” ya da “sol” olarak tanýmlanacak siyasal ideolojilere dönüþmemiþtir. “Sað” ve “sol” olarak geliþen ideolojik ayrýþma için Cumhuriyet dönemini hatta çok partili dönemi, Demokrat Parti dönemini beklemek gerekmiþtir. Liberal ekonomik ve siyasal politikanýn temsilcisi olan Demokrat Parti, Türk siyasal tarihinde “merkez sað” ideolojinin de temsilciliðini yapmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Merkez sað, Liberalizm, Milliyetçilik, Muhafazakarlýk, Demokrat Parti.
|
